In de kaart gespeeld

Auteur: René van Densen

Titel: Als een ravijn een richting is

Taal: Nederlands

Categorie: poëzie

Jaar van eerste uitgave: 2025

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht

Synopsis: Gedichtenbundel gebaseerd op de klassieke boek speelkaarten.

Troef, want: De bundel is beschikbaar in een boekformaat, maar de versie met de speelkaarten spreekt natuurlijk een pak meer tot de verbeelding (de boek kaarten is zelfs gedrukt bij Carta Mundi!). Niet alleen is de kunst op elke kaart consistent van een hoog niveau, de gedichten zelf zijn dat ook. Van Densen zegt zelf dat elk gedicht op zijn minst los verwijst naar de historiek of de eerder esoterische betekenis die aan de kaart wordt toegekend - soms is dat vrij duidelijk, soms het een beetje zoeken, maar het is het soort meerlagigheid dat loont in plaats van vermoeiend te zijn of in de weg te zitten. De 54 gedichten komen in grote variaties, maar blinken vaak uit in droge humor, melancholische observatie. Nu eens neemt een klankenspel de bovenhand (denk een on-suffe versie van Guido Gezelle), dan weer doet de dichter wat hij het liefste doet: van allerlei naamwoorden en ajdectieven werkwoorden maken. En het werkt.

Broek-af, want: Jammer genoeg kan je niet "echt" met de kaarten spelen omdat ze niet symmetrisch zijn. Maar het is een idioot die daarover klaagt. Je kan er trouwens wel solitaire mee spelen. Een broek-af, dat ook ja.

Aanbevolen voor: Wie wel interesse heeft in poëzie en een beetje uitgekeken is op loutere gein, maar absoluut geen zin heeft in een zweterige Hugo Claus, de LSD-dieren van Peter Verhelst of, ik zal het maar eerlijk zeggen, de gotische breedte van Anton Voloshin. 

⭐ ⭐⭐⭐½   

Overvloed aan invloed

Auteur: Robert B. Cialdini

Titel: Invloed

Taal: Nederlands (vertaald uit het Engels)

Categorie: non-fictie

Jaar van eerste uitgave: 2021 ("geactualiseerde editie")

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend van een collega

Synopsis: Beïnvloedingwetenschapper Robert B. Cialdini omschrijft (de?) zeven psychologische beïnvloedingsmechanismen om mensen te overtuigen (om al dan niet iets te doen).

Goede invloed, want: Omdat Cialdini allereerst een academicus is en geen gladde marketeer, bulkt het boek van de goed gestaafde feiten en referenties, maar Cialdini verliest tegelijk niet uit het oog dat hij de lezer ook (mild) wil onderhouden. Als iemand die zelf al bijna 20 jaar in de marketing werkt, leerde ik hier trouwens zelf ook nieuwe dingen, of werden oude inzichten terug aangescherpt. Dit is geen duur consultancybureau dat je iets probeert te verkopen wat eigenlijk meer lijkt op astrologie, maar, laten we zeggen, inzichten uit het labo en uit het veld. Cialdini gaat bovendien de ethische dimensies van het beïnvloeden zeker niet uit de weg, zonder daarom te moraliseren. 

Ik moet just niks, want: Met meer dan 500 pagina's is het een heel dik boek om door te spartelen. De ondertitel van het boek 'De zeven geheimen van het overtuigen' is trouwens ironisch genoeg zelf wat misleidend, alsof je een soort mystieke kennis zal krijgen, of makkelijk toepasbare sjablonen. Als laatste punt: hoe kan je je boek 'Invloed' noemen en niets zeggen over influencers? Maar dat zijn eigenlijk allemaal weinig inhoudelijke argumenten.

Aanbevolen voor: Al wie interesse heeft in sociologie, psychologie, sales & marketing en niet te beroerd is om wat geduld te hebben. 

⭐ ⭐⭐½  

Duisternis in Belgisch exurbia

Auteur: Kristof Vande Velde, Geraard Van Heusden, Koen Buytaert

Titel: Undertow

Taal: Nederlands

Categorie: poëzie (multimedia)

Jaar van eerste uitgave: 2024

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen 

Synopsis: Poëzie staat spaarzaam tussen pagina's donkere foto's van huizen of woonwijken op afstand, industrieterreinen en spoorwegen. Er zit in het boek ook een gelijknamig muziekalbum.

Sleur me mee, want: De muziek zelf recenseren vind ik wat hachelijk omdat dit geen muziekrecensieblog is, maar de multimediale combinatie van de drie auteurs (Vande Velde is de fotograaf, Van Heusden de dichter en Buytaert de muzikant) werkt wel in plaats van dat je er een "hier is mijn deel van het groepswerk" aan overhoudt. De foto's tonen België van zijn meer grimmige, sinistere kant, zonder dat er personen aan te pas moeten komen of dat er makkelijk wordt gescoord met bijvoorbeeld metaforen over plaatsen als Brussel of Charleroi - die zijn echt wel de M.V.P. van het geheel.

Luctor et emergo, want: Die CD is wel charmant, maar een publiek jonger dan oudere Millennials bereik je daar niet mee. De poëzie is, hoewel thematisch consistent, van een wild wisselvallige kwaliteit, wat doet vermoeden dat de gedichten ofwel over een heel lange periode zijn geschreven in verschillende fases van Van Heusdens bestaan als dichter, ofwel dat het redactieproces op z'n minst eigenaardig was. Sommige gedichten zijn compact samengebald als een ijzeren vuist (bv. 'Hier sta ik') en doen veel met weinig, andere gedichten hebben goeie passages afgewisseld met wat prozaïsche klungeligheid, en één à twee gedichten stijgen jammer genoeg niet uit boven een studentenniveau. Er zijn gelukkig wel meer goede dan minder goede gedichten.

Aanbevolen voor: Wie een multimediaal, mooi verzorgd project nog eens een kans wil geven.

⭐⭐⭐

Fado was nooit zo grappig

Auteur: Didier Conrad & Fabcaro

Titel: Asterix in Lusitania

Taal: Nederlands (vertaald uit het Frans)

Categorie: comic

Jaar van eerste uitgave: 2025

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht 

Synopsis: Lusitaniërs (Portugezen) roepen de hulp in van Asterix en Obelix om een familielid dat onterecht gevangen wordt gehouden door een lokale corrupte gouverneur, te bevrijden en zijn naam te zuiveren.

Obrigado, want: Dit is na 'De witte iris' een album dat zich écht kan meten met de klassiekers. De grappen met de fado landen echt (iedereen die ze beluistert, wordt er diep verdrietig van maar de Lusitaniërs zelf vinden hun muziek doodnormaal), het fatalistische volkskarakter wordt straight gespeeld en de aanwezigheid van de verwaande Gallische toeristen die tegelijk graag uitpakken met hun openheid maar niet-zo-subtiel neerkijken op de lokale bevolking is een meestertrek. Obelix kan ook eindelijk terug grappig zijn en heeft nog eens wat te doen buiten een licht idiote dommekracht zijn.

Não, want: De eigenlijke plot heeft niet erg veel om het lijf.

Aanbevolen voor: Wie Asterix al opgegeven had - geef deze zeker een kans.

⭐⭐⭐⭐ 

 

Tijdscapsule van de vroege jaren '10

Auteur: Martin & Simon Toseland

Titel: Infographica: The World as You Have Never Seen It Before

Taal: Engels

Categorie: non-fictie

Jaar van eerste uitgave: 2012

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen

Synopsis: Wereldfeiten en -statistieken over zowel serieuze als onserieuze zaken, bijeengegoten in pagina's vol infographics.

Still fresh, want: 207 pagina's aan infographics zijn veel infographics, en wie niet bekend is met dit type weergave van informatie, kan dit zeker geinig vinden. En ondanks het volume raas je er door. 

Rotten, want: Omdat het boek uit 2012 komt zit het nu in de vervelende fase dat veel informatie die erin staat net niet meer accuraat is. En voor wie wat mee is met trends in grafisch design en weergave van informatie voelt de stijl eigenlijk al schokkend ouderwets aan, hoewel het nog geen 15 jaar oud is. Over 30 jaar is dit vast wel weer vintage, net zoals oude encyclopedieën van destijds. Ook: als je triviakennis al sterk is, ga je hier niet gek veel bijleren. Bovendien waren sommige "feiten" die erin staan toen eveneens al niet helemaal correct.

Aanbevolen voor: Mensen die graag bijleren en niet zo veel geven om accuratesse - laten we zeggen mensen voor wie een oude Big Mac in boekvorm geen probleem is. 

⭐

Boomerschtijl

Auteur: W. Somerset Maugham

Titel: The Summing Up

Taal: Engels

Categorie: autobiografie

Jaar van eerste uitgave: 1938

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen

Synopsis: De Engelse dramaturg en schrijver blikt terug op zijn literaire carrière en heeft zeker een aantal wat men vandaag spicy takes zou durven noemen.

Goed dat een schrijver kritisch durft zijn, want: Maugham houdt geen blad voor de mond in wat hij ziet als literatuur die weinig navolgenswaardig is (volgens hem literatuur die en theater dat al te geloofwaardig of realistisch probeert te zijn, onder andere). Hij houdt zich niet bezig met overmatige borstklopperij en durft ook kritisch zijn voor zijn ontstaansperiode als schrijver. Spitant is ook hoe hij weigerachtig staat tegenover oudere generaties auteurs die vanuit hun bibliotheek of geleerdenkamer schreven. Sommige van zijn opinies zullen zeker nog weerklank vinden bijna 100 jaar later.

Ok boomer, want: Eén van de meest onbedoeld grappige dingen is dat Maugham beweert te walgen van pretentie maar dat hij schrijft in een nogal maniëristisch Engels dat geen enkele Engelstalige auteur nog zou gebruiken en zelfs in zijn eigen tijd eigenlijk al voorbijgestreefd was. Hij geeft zelf trouwens toe dat zijn meningen te nemen of te laten zijn en dat discussie erover geen zin heeft, omdat hij net als iedereen uiteraard denkt dat hij gelijk heeft.

Aanbevolen voor: Leuk snapshot als je geïnteresseerd bent in de meningen van een schrijver die fin de carrière is en zich met frisse tegenzin aan zijn erfenis zet als auteur.

⭐⭐⭐ 

Renaissance in vlees en bloed (best veel bloed)

Auteur: Tomas Lieske

Titel: Wij van de Ripetta

Taal: Nederlands

Categorie: fictie

Jaar van eerste uitgave: 2024

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen

Synopsis: De schilder Caravaggio ontmoet in zijn Rome de Engelse dichter en toneelauteur William Shakespeare, die er op studiereis is. Tussen beide mannen en de wijk waar ze verblijven ontstaat een eigenaardige vriendschap.

Let loose the dogs of war, want: Het is geen eenvoudige opgave voor een Nederlandstalige schrijver om zich buiten eigen cultuur en tijd te verplaatsen naar een clash tussen twee andere culturen, maar Lieske doet zijn literaire experiment nooit aanvoelen als te zwaar op de hand, klungelig of al te onwaarschijnlijk. Maar buiten voor de hand liggende vallen te ontwijken doet het boek ook goede dingen: de bijna commedia dell'arte-figuren die de Ripetta-wijk in Rome bevolken zijn een ideaal volkskoor dat volop meedoet in het boek. De broeierige en soms decadente sfeer van het Rome van toen is goed vormgegeven.

Not to be, want: Hoewel Caravaggio zelf een vooraanstaand figuur was (of het zeker later zou worden, de man was naast schilder ook een halve crimineel en een schurk eerste klas) blijft het toch fronsen hoe de hypothetische komst van Shakespeare zo een impact zou kunnen hebben gehad op die wijk, maar goed, dat is nu eenmaal de plot.

Aanbevolen voor: Mensen die nog eens Nederlandstalige literatuur willen lezen maar geen interesse hebben om te lezen over Nederland, Vlaanderen of personages uit onze eigen negorijen.

⭐⭐⭐½