Renaissance in vlees en bloed (best veel bloed)

Auteur: Tomas Lieske

Titel: Wij van de Ripetta

Taal: Nederlands

Categorie: fictie

Jaar van eerste uitgave: 2024

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen

Synopsis: De schilder Caravaggio ontmoet in zijn Rome de Engelse dichter en toneelauteur William Shakespeare, die er op studiereis is. Tussen beide mannen en de wijk waar ze verblijven ontstaat een eigenaardige vriendschap.

Let loose the dogs of war, want: Het is geen eenvoudige opgave voor een Nederlandstalige schrijver om zich buiten eigen cultuur en tijd te verplaatsen naar een clash tussen twee andere culturen, maar Lieske doet zijn literaire experiment nooit aanvoelen als te zwaar op de hand, klungelig of al te onwaarschijnlijk. Maar buiten voor de hand liggende vallen te ontwijken doet het boek ook goede dingen: de bijna commedia dell'arte-figuren die de Ripetta-wijk in Rome bevolken zijn een ideaal volkskoor dat volop meedoet in het boek. De broeierige en soms decadente sfeer van het Rome van toen is goed vormgegeven.

Not to be, want: Hoewel Caravaggio zelf een vooraanstaand figuur was (of het zeker later zou worden, de man was naast schilder ook een halve crimineel en een schurk eerste klas) blijft het toch fronsen hoe de hypothetische komst van Shakespeare zo een impact zou kunnen hebben gehad op die wijk, maar goed, dat is nu eenmaal de plot.

Aanbevolen voor: Mensen die nog eens Nederlandstalige literatuur willen lezen maar geen interesse hebben om te lezen over Nederland, Vlaanderen of personages uit onze eigen negorijen.

⭐⭐⭐½  

Met alle klieken en takken

Auteur: Richard Powers

Titel: The Overstory

Taal: Engels

Categorie: fictie

Jaar van eerste uitgave: 2018

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen

Synopsis: Een mozaïek aan diverse personages wordt verbonden door hun liefde voor de natuur en de ongelijke strijd tegen ecocide.

Uit goed hout gesneden, want: De personages voelen waarachtig en doorleefd aan en tonen hoe veel wegen er bestaan naar een bewustzijn en actie tegen de nog altijd medogenloze verwoesting van het leefmilieu (in dit geval vooral bomen), maar tegelijk ook hoe moeilijk de strijd is. 

De boom in, want: Niet dat een boek per se iets moet, maar het is een vreemde keuze dat sommige personages nooit met elkaar in contact komen (of heel erg zijdelings) terwijl je als lezer toch de suggestie oppikt dat dat zal gebeuren. Met het substraat van mysticisme in het boek wordt er ook niet echt veel gedaan. Het einde van het boek voelt door die twee dingen nogal leeg en open aan, waardoor je je afvraagt wat het doel is van al die verhalen te vertellen.

Aanbevolen voor: Dit boek heeft prijzen gewonnen dus er zullen vast wel lezers voor zijn, maar ik ben er jammer genoeg niet één van.

⭐⭐½ 

Hell, hell, hell...

Auteur: Mike Mignola & John Byrne

Titel: Hellboy: Seed of Destruction

Taal: Engels

Categorie: comic

Jaar van eerste uitgave: 1994

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen

Synopsis: Hellboy bevecht nazi's en Raspoetin, en smijt er nog maar een stevige klets H.P. Lovecraft-achtige horror bij ook.

Hell yeah, want: Een verrassend ongebruikelijke "origin story" voor een superheld/antiheld (later grotendeels verfilmd in 2004 maar zonder de kosmische horror) die snel wegleest en direct een heel eigen visuele smoel heeft. 

Hell yeah, want: Er zit zeker veel style over substance in. De dialogen zijn zo dun als papier en al met al is de plot ook redelijk onnozel.

Aanbevolen voor: Nostalgici naar de donkerder comics van de jaren '90.

⭐⭐½

 

Een symfonie van angst

Auteur: Julian Barnes

Titel: The Noise of Time

Taal: Engels

Categorie: fictie

Jaar van eerste uitgave: 2016

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen

Synopsis: Gefictionaliseerde semi-autobiografie van de Russische componist Dmitri Sjostakovitsj.

Eredoctoraten alom, want: Met een relatief zuinige woordkeuze graaft Barnes zich als een drilboor in de psyche van de componist tijdens diverse snapshots van zijn leven. Zijn Sjostakovitsj is een door zelfhaat en zelftwijfel verteerde, ietwat sentimentele en angstige man waarbij muziek zijn enige en laatste burcht is. 

Pervers formalisme, want: De vraag is hoezeer een Westerse auteur waarachtig gestalte kan geven aan de gevoelens en gedachten van een componist in Sovjettijd, zeker in zijn bedenkingen over het Westen zelf - maar desondanks komen die op mij werkelijk waarachtig over.

Aanbevolen voor: Wie denkt over meeslepende muziektheorieën en romantische paragrafen over muziek te vernemen, zal lelijk beetgenomen zijn. De rest zal een fijn en interessant portret ontdekken.

  

Grand Theft Auto in het Diepe Zuiden

Auteur: William Faulkner

Titel: De rovers

Taal: Nederlands (vertaald uit het Engels)

Categorie: fictie

Jaar van eerste uitgave: 1961

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen

Synopsis: De 11-jarige Lucius laat zich door een knecht van zijn grootvader overtuigen om mee diens auto (één van de eerste in de streek) te "lenen". Aan boord zit een zwarte verstekeling. Hijinks ensue.

In volle vaart vooruit, want: Eens je voorbij de meanderende, soms gedeeltelijke stream-of-consciousness raakt van de jonge Lucius en je er gedachten bij houdt, is 'De rovers' eigenlijk een onversneden picareske roman. Dit is het Diepe Zuiden van de vroege 20ste eeuw, dus uiteraard is dit een maatschappij die nog steeds doordrenkt is van racisme en vooroordelen, maar de scherpste randen zijn er in dit verhaal wat afgevijld.

De auto wil niet starten, want: Critici zien Faulkners laatste boek kennelijk als één van zijn mindere, maar een werk kan ook op zichzelf staan, en dat doet het prima. De stijl is soms wat slordig, maar dat kan ook liggen aan de vertaling.

Aanbevolen voor: Wie houdt van of piraceske romans of verhalen uit het Diepe Zuiden zonder dat er nabij altijd een zweep hoeft te knallen of er suggesties van incest aan te pas komen.

  

Ontsnappen naar Duitsland

Auteur: Gerwin van der Werf

Titel: De krater

Taal: Nederlands

Categorie: fictie

Jaar van eerste uitgave: 2025

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen

Synopsis: Eden denkt haar jongere, depressieve broertje Benjamin uit zijn funk te halen en haar oudere broer Johnny uit de problemen door hen te overtuigen wat geld en de auto van hun moeder te stelen om in Duitsland een krater te gaan bezoeken. 

Sterren en kometen, want: 'De krater' is een novelle die je op minder dan een dag kan uitlezen. Het tempo ligt hoog en ondanks de synopsis valt van der Werft niet in de kuil (krater) om er onnodige melodramatiek of larmoyante wendingen aan toe te voegen. De psychische problemen van de broers en zus worden benaderd op een manier die reëel aanvoelt voor hun leeftijd.

De krater uitzweten, want: Nu en dan is de novelle toch wat stuntelig in de benadering van sommige thema's, en de vraag is ook of een 55-jarige auteur (en dit geval een 42-jarige lezer) zich echt kunnen verplaatsen in tieners anno 2025. 

Aanbevolen voor: Lezers op dagtrip met de trein of in een wachtzaal.

  

Uw moeder heeft viskes gebakken

Auteur: John Steinbeck

Titel: Cannery Row

Taal: Engels

Categorie: fictie

Jaar van eerste uitgave: 1945

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen

Synopsis: 'Cannery Row' volgt een paar maanden in het leven van enkele kleurrijke bewoners van een industriële achterbuurt in de Californische havenstad Monterey tijdens de Depressie. 

Boter bij de vis, want: 'Cannery Row' is een sympathieke novelle waarin gewone mensen centraal staan zonder franje, zonder superieur medelijden en zonder doorwrochte sociale analyse. Net zoals in 'The Grapes of Wrath' maakt Steinbeck er geen geheim van naar wie zijn hart uitgaat, zoals vertolkt door auteurs- en lezerssurrogaat Doc. Het personage Mack neemt een opvallende plaats in de 20ste-eeuwse literatuur als een niet zo vaak gezien voorbeeld van een ongeletterde man met scherp verstand.

Rotte vis, want: Het is soms een beetje 'just so' omdat het de auteur goed uitkomt, maar dat is maar kritiek om kritiek te kunnen hebben. De weergave van het accent van kruidenier Lee Chong en zijn persoonlijkheid kan sommigen voor het hoofd stoten als stereotyperend. 

Aanbevolen voor: Wie nood heeft aan iets vlot leesbaars dat niettemin niet onnozel is. Naar verluidt schreef Steinbeck het verhaal op verzoek van soldaten die het beu waren om over de oorlog te lezen.