Dirty little girl

Auteur: Louis Paul Boon
Titel: Mieke Maaikes obscene jeugd

Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1972
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: cadeau gekregen
Synopsis: Mieke Maaike vertelt over een jeugd vol seksuele uitspattingen in één lange story-telling flashback aan student Stijvekleut.
Wat ik geleerd heb: Toen het boekje verscheen, was het onmiddellijk een schandaalboek. Mocht het vandaag verschenen zijn, zou het dat nog altijd evengoed zijn. Overigens ook prima bedlectuur om voor te lezen.
Aanrader, want: Erg begrijpelijk geschreven en toch nog ver boven het niveau van de gemiddelde eroticafictie, en het confronteert je wel degelijk met een pak oordelen en vooroordelen over seks en Vlaanderen. De eerste hoofdstukken zijn ook prima bedlectuur om voor te lezen.
Afrader, want: Naar het einde wordt het soms zo absurd en tegelijk narratief zwak dat ik het gevoel kreeg dat het vuur wat gedoofd was bij Boon. Plus, er komt wel erg veel urine in voor.
Aanbevolen voor: Je verlustigt je graag in de ronduit scabreuze, taboeloze uitspattingen van Mieke Maaike, en je houdt wel van de groteske humor die al de situaties met zich meebrengen.

... Jetzt bin ich alt und töricht

Auteur: Robert Walser

Titel: Jakob von Gunten: Ein Tagebuch
Taal: Duits
Categorie: roman
Jaar van eerste uitgave: 1909
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: verplichte lectuur
Synopsis: Jakob von Gunten vertelt open en eerlijk over zijn haast kafkaëske avonturen als leerling in het Benjamenta Institut, waar hij in principe niks leert.
Bitte noch einmal, want: De gortdroge humor van Walser is best verleidelijk, en hij zet de lezer vaak op het verkeerde been, bijvoorbeeld door een enorm mysterie te creëren rond de “binnenkamers” van het instituut, of Jakob soms totaal onvoorspelbare acties te laten ondernemen.
Nicht schießen, want: Voor al zijn speelsheid blijft het uiteindelijk een vrij taai boek, en persoonlijk vond ik het constante vertragen en afwijken eerder storend dan boeiend. Een roman schrijven over een nutteloze opvoeding (een anti-Bildungsroman, quoi) heeft al snel het gevaar zelf eveneens als nutteloos ervaren te worden.
Aanbevolen voor: Burgerlijke rebellen

Een erg triest schooljongetje

Auteur: Hermann Hesse

Titel: Unterm Rad
Taal: Duits
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1906
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Hans Giebenrath is een erg slim ventje, maar komt na een tijd voorzichtig in opstand tegen zijn strenge school. Hij gaat dood.
Wat heb ik geleerd: Duitse gymnasia waren niet om mee te lachen.
Aanrader, want: ‘Unterm Rad’ kan ook vandaag nog een relevante kritiek zijn op het schoolsysteem dat een directe erfgenaam is van het gymnasium-met-internaat dat hierin beschreven wordt, met zijn grote nadruk op feitenkennis en gehoorzaamheid.
Niet lezen, want: Als auteur lijkt Hesse wel erg nadrukkelijk kant te kiezen, en Hans is als personage ook al niet erg boeiend. Je voelt weinig bij zijn larmoyante dood.
Aanbevolen voor: Die-hard Hesse-fans of mensen die graag eens een ander soort Bildungsroman ter hand nemen.

Een wondermooie nachtmerrie

Auteur: Hugo von Hofmannsthal

Titel: Das Märchen der 672. Nacht
Taal: Duits
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1895
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekopieerd gekregen tijdens mijn studies
Synopsis: Een jonge, rijke bourgeois wiens ouders gestorven zijn, beseft dat hij zich omringt met objecten en niet goed weet hoe hij om moet gaan met mensen. Hij onderneemt een wandeltocht door de stad die hem uiteindelijk fataal wordt.
Lezen, want: Von Hofmannsthal schrijft zwierig maar nooit saai, en de compactheid van het verhaal zorgt ervoor dat je hem als lezer zijn vele uitgebreide bijzinnen vergeeft. Veel passages zijn onvergetelijk als dappere aanloop naar modernisme (een boosaardig klein meisje in een serre, een gladde juwelier die handelt in kitsch, existentiële angst tegenover de massa), en zelden zal je een nachtmerrie lezen die helderder wordt weergegeven.
Niet lezen, want: Sommige zinnen lopen nogal krom, en het verhaal roept enkele vragen op die narratief nooit beantwoord worden.
Aanbevolen voor: Lezers die graag een vergeten schrijver willen herontdekken maar weinig tijd hebben. Lees tevens ook mijn vertaling in het Nederlands.

Amerika tot américain herleid

Auteur: Emmanuel Todd

Titel: Wereldmacht Amerika 

Taal: Nederlands (vertaald uit het Frans)

Categorie: Non-fictie

Jaar van eerste uitgave: 2003

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht

Synopsis: Amerika is onder Bush Jr. hard op weg een probleem te worden voor de rest van de wereld.

Aanrader, want: Iemand die op basis van demografische statistieken in de jaren '70 het einde van de Sovjetunie wist te voorspellen, verdient toch enig krediet.

Afrader, want: Todds voorspelling is riskant. Heeft hij 'gelijk' als ze pas uitkomt na 20 jaar? Zijn blik op Rusland lijkt me ook veel te rooskleurig.

Aanbevolen voor: Politieke afficionado's en doemdenkers.

De Ierse Odysseus

Auteur: James Joyce

Titel: Ulysses
Taal: Nederlands (oorspronkelijk Engels)
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 1922
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Leopold Bloom waart door Dublin in episodes die los gebaseerd zijn op Homeros’ Odysseia. Het hele boek is een complexe taalspeeltuin aan allerlei genres, stijlen, personages, structuren en plaatsen.
Wat ik geleerd heb: Ulysses was allicht het beste boek dat ik tot hiertoe gelezen had. Paul Claes is een uitstekend vertaler.
Dit moet je lezen, want: Ondanks de moeilijkheidsgraad van het boek (zeker de eerste hoofdstukken), is dit een verhaal met zulk een enorme literaire rijkdom en afwisseling, dat het nooit gaat vervelen.
Laat maar links liggen, want: Niet doen. Probeer het op zijn minst.
Aanbevolen voor: Iedereen.

Psychose in Italië

Auteur: Gerhart Hauptmann
Titel: Der Apostel
Taal: Duits
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1890
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Een psychotische man die zich al dan niet inbeeldt een religieus leider te zijn, trekt rond door Italië.
Wat ik geleerd heb: De precisie en ernst waarmee Hauptmann probeert in de huid te kruipen van zijn hoofdpersonage zijn indrukwekkender dan sommige diagnoses van psychologen.
Aanrader, want: De tekst leest vlot weg en is economisch zonder te vervallen in gekunsteld minimalisme, en houdt zich ondanks het onderwerp weg van bombast en pathetiek.
Afrader, want: Door de eenzijdige focus op het ene personage heeft het verhaal uiteindelijk niet erg veel om het lijf.
Aanbevolen voor: Mensen die hun literatuur graag kort, to the point en toch wat anders hebben.

Now is the winter of our discontent

Auteur: William Shakespeare
Titel: Richard III
Taal: Engels
Jaar van eerste uitgave: 1623
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Het stuk beschrijft het opkomen en vallen van de machiavellistische Engelse koning Richard III.
Aanrader: Richard is een vreselijk charmante antiheld in al zijn kwaadaardigheid, en de dialogen zijn van een ontzettend hoog niveau. Blijft ook relevant vandaag.
Afrader: Mensen die iets hebben tegen vrij hoogdravend taalgebruik zullen hier allicht op afknappen.
Aanbevolen voor: Lezers die dringend hun klassiekers moeten bijspijkeren.

Trommels, trommels, trommels

Auteur: Günther Grass
Titel: Die Blechtrommel 
Taal: Duits
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 1959
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht
Synopsis: We volgen het wel en wee van de eeuwig kleine Oskar Matzerath vlak voor en na Wereldoorlog II.
Aanrader, want: Dit boek pakt uit met de ene na de andere gekte en bulkt van de thema's, motieven en symboliek.
Afrader, want: Het is écht wel een turf.
Aanbevolen voor: Wie graag de uitdaging aangaat.