Een diepvriespizza met een smiley

Auteur: Matthew Inman
Titel: Why Grizzly Bears Should Wear Underpants
Taal: Engels
Categorie: comic / comedy
Jaar van eerste uitgave: 2012
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: cadeau gekregen
Synopsis: 'Why Grizzly Bears' is een bloemlezing van Inmans werk als The Oatmeal, een webcomic die honderdduizenden bezoekers lokt.
Aanrader, want: Inman weet de 'sweet spot' te vinden tussen bot cynisme en brave humor, maar op zijn best is hij eigenlijk als hij naar het einde toe eerder verhalend gaat werken, in de exclusieve content voor het boek.
Afrader, want: Niet alles werkt even goed, en het soort humor van The Oatmeal riskeert om snel passé te worden. Sommige stukjes werken ook best goed op een computermonitor, waar je naar beneden scrollt, maar missen hun effect op de pagina's van een boek.
Aanbevolen voor: De echte fans van The Oatmeal. De rest blijft beter z'n website af en toe eens bezoeken.

Kolonialisme in 80 dagen

Auteur: Jules Verne

Titel: Reis rond de wereld in 80 dagen

Taal: Nederlands (vertaald uit het Frans)

Categorie: fictie

Jaar van eerste uitgave: 1873

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend

Synopsis: De beheerste Engelsman Phileas Fogg gaat een uitdaging aan om in 80 dagen rond de wereld te reizen. Onderweg gebeurt er uiteraard vanalles, niet in het minst omdat er een volhardende policie-officier van overtuigd is dat Fogg eigenlijk een voortvluchtige dief is.

Aanrader, want: Ook bijna 150 jaar na publicatie leest 'Reis rond de wereld' extreem vlot, en lijdt het minder dan andere verhalen uit die tijd onder een syndroom van stoffige dialogen of ellenlange beschrijvingen.

Afrader, want: We kunnen wel zeggen dat Verne een kind van zijn tijd was, maar het boek barst van de stereotyperingen en Europese koloniale zelfverheerlijking. De bovennatuurlijke zelfbeheersing van Fogg is bovendien ook een beetje irritant, en het is alleen door een fikse dosis geluk dat hij niet van zijn sokkel valt.

Aanbevolen voor: Eigenlijk is dit nu meer een verhaal voor kinderen, en als actie-avontuur geeneens zo slecht, maar, er is beter, en Verne heeft ook betere dingen geschreven dan dit.

De antischlemiel

Auteur: Anita Desai
Titel: Baumgartner's Bombay
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1988
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Hugo Baumgartner moet als kind vluchten uit Nazi-Duitsland en komt terecht in India, waar hij blijft wonen. Nergens is hij echt thuis.
Aanrader, want: Het zou 'Baumgartner's Bombay' onrecht aandoen om het boek af te schilderen als een holocaustverhaal, of een larmoyante tranche de vie over een man die nergens thuishoort. Desai doet elke plek tot leven komen in al zijn aspecten, en benadert de teruggetrokken Hugo met een subtiel respect voor karakter dat veel personages in zijn omgeving niet doen, waardoor het als lezer eenvoudig wordt om om hem te geven.
Afrader, want: Wie niet graag van in het begin weet hoe het afloopt, zal dit misschien niet zo graag lezen. Er komt ook best wat Duits in voor.
Aanbevolen voor: Wie even rust wil van de Grote Titels en wil wegkruipen met een onvervalste literaire parel waar je de plot van kan uitleggen aan een kind.

Wat woorden kunnen

Auteur: Paul Snoek
Titel: Paul Snoek
Taal: Nederlands
Categorie: poëzie
Jaar van eerste uitgave: 2004
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Een diachrone bloemlezing uit het werk van de dichter Paul Snoek, voorafgegaan door een stevige biografische en bibliografische schets.
Aanrader, want: Het is goed mogelijk dat de Nederlandse taal slechts enkele dichters heeft gekend en zal kennen van het kaliber van Paul Snoek (wat hij zelf ook besefte, trouwens). Snoek temt en buigt woorden, maakt ze de zijne om een hybride te maken van romantiek en experimenteren, waarbij hij voortdurend emotionele waarheden aanboort zonder dikdoenerij of sentimentaliteit. Je ziet ook duidelijk de invloeden die hij heeft nagelaten in het poëzielandschap overal opduiken.
Afrader, want: Zijn zogenaamde 'gedrichten' zijn niet zo amusant als hij zelf leek te denken.
Aanbevolen voor: Iedereen met ook maar de minste interesse in moderne poëzie. Je hoeft ook Snoeks gedichten niet te begrijpen om ze te kunnen appreciëren. De tapijten aan klanken en beelden die hij aflevert, zijn al duizelingwekkend genoeg.

Wij waren aan het lezen

Auteur: Leonard Nolens
Titel: Bres
Taal: Nederlands
Categorie: poëzie
Jaar van eerste uitgave: 2007
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Vijf gedichtenreeksen, grotendeels autobiografisch, met centraal de stad, het verglijden van de generaties en het (niet) vinden van een plaats van definitiviteit.
Aanrader, want: Nolens verstaat de kunst van met niet meer elementen dan nodig een bepaalde muzikale verstilling neer te zetten, waarbij elk onderdeel subtiel genoeg werkt om mee te bouwen aan een groter geheel. Je voelt je als lezer in zijn universum soms op de dool, maar nooit ontheemd. Bovendien krijg je niet de indruk dat je al duizenden versregels moet gelezen hebben om iets te begrijpen van wat hij wil zeggen - al helpt het wel.
Afrader, want: Hier en daar een paar onnodige trouvailles of zelfreferentiële sprongen die niet hadden gehoeven. Het allerlaatste onderdeel lijkt er ook wat bijgeplakt. Inhoudelijk stel ik me vragen bij de onhoudbare positie die hij zichzelf toekent binnen zijn generatie.
Aanbevolen voor: Wie af en toe wel eens een goed gedicht wil lezen, maar schrik heeft om de volgende stap direct te zwaar(moedig) of complex te maken. Dit is je bundel.

De foutste snor ter wereld, herboren

Auteur: Timur Vermes
Titel: Er ist wieder da
Taal: Duits
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 2013
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Adolf Hitler ontwaakt in 2011 op een voetbalveld in Berlijn, in een uniform dat ruikt naar benzine. Al snel ziet men hem aan als een 'method actor' en eersteklas briljante politieke parodist. Zijn tweede carrière kan beginnen.
Aanrader, want: Niet alleen weet Vermes heel goed de manier van redeneren, praten en woorden kiezen van Hitler te imiteren zonder dat het automatisch persiflage wordt, hij kan ook vatten wat hem voor veel mensen charmerend maakte, zoals zijn romantische bon mots of het feit dat hij af en toe de nagel op de kop slaat in het analyseren van een probleem. Ook Hitlers reactie op veel moderne dingen is grappig en pijnlijk tegelijk.
Afrader, want: Enkele keren moet de plot de fictie uit alle macht ondersteunen dat men nergens door heeft dat Hitler de echte Hitler is, en het is ook vreemd dat je als lezer geen duidelijkheid krijgt of Hitler nu beseft dat men niet denkt dat hij de echte is.
Aanbevolen voor: Wie iets af kent van de Duitse geschiedenis van de 20ste eeuw en zin heeft in een satire met een bijzondere invalshoek.

Funny but not ha ha funny

Auteur: Joseph Heller
Titel: Catch-22
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1961
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Kapitein Yossarian, piloot in het Amerikaanse leger tijdens Wereldoorlog II, zit gestationeerd in Italië. Hij en zijn maten proberen vanalles om niet te moeten vechten.
Aanrader, want: Heller houdt het tempo er stevig in en verspilt geen tijd met onnodige beschrijvingen. Hier en daar zegt hij ook iets waarachtig geestig.
Afrader, want: De humor is vlees noch vis. Voor satire is het te absurd, en voor absurditeit is het te satirisch, zonder ooit ergens een middenweg of synthese tussen beiden te vinden. Daar komt ook bij dat - 'Omon' van Pelevin had dit probleem ook - omdat elk personage op één of andere manier achterlijk is of als achterlijk gezien wordt door Yossarian, je je nergens aan kan vasthaken als lezer.
Aanbevolen voor: Wie houdt van vervreemdende humor die zijn beste tijd eigenlijk al lang gehad heeft.

Ongrijpbaar in het midden

Auteur: Marc Reugebrink
Titel: Het grote uitstel
Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 2007
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: In drie fases (midden jaren '70, vroege jaren '80 en late jaren '80) kijkt de verteller terug op het leven van het hoofdpersonage Daniël, en lijkt hem soms ook zelf te zijn. In elk van die fases is er een constante spanning tussen Daniëls verlangen naar het opheffen van de tussenschotten tussen hemzelf en de wereld (of andere mensen) en zijn teruggetrokken aard, wat hem vaak tot projectie of speelbal maakt voor vrienden die om hem heen hoogdravende discussies voeren of agressief hun plaats in de wereld proberen te veroveren.
Aanrader, want: Eens je gewoon wordt aan de vaak aarzelende, maar zeer natuurlijk overkomende verteltrant van Reugebrink, leest 'Het grote uitstel' als een trein. Ik kan me voorstellen dat het voor veel generatiegenoten van de auteur ook bijzonder herkenbaar werkt, zeker omdat Daniël een vrij wazig personage is, en daardoor niet enkel andere personages, maar ook de lezer, uitnodigt om zichzelf in hem te projecteren. Tal van kleinere en grotere thema's worden met elkaar verweven op manieren die alleen een schrijver kan met een vaste hand en veel metier.
Afrader, want: Het ontstellende gebrek aan personages voor wie de lezer sympathie aan de dag kan brengen, zorgt voor een bittere afdronk. Daniëls vrienden komen als contrast met zijn eigen introversie over als een hoop schreeuwlelijken, maar hijzelf komt er door over als een onoprechte sociale parasiet, waardoor zijn verlangen naar verbondenheid au fond hypocriet overkomt.
Aanbevolen voor: Lezers die zich graag verdiepen in vignettes van het intellectiele, politieke en popcultuurleven tussen 1970 en 1989.

Satan in de progressieve spelling

Auteur: Pjeroo Robjee
Titel: Faust ofte Krakeling beneden de Louteringsberg
Taal: Nederlands
Categorie: drama
Jaar van eerste uitgave: 2013
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Een postmoderne hervertelling van het klassieke Faust-verhaal: een man sluit een pact met de duivel om te krijgen wat hij verlangt, maar gaat er uiteindelijk aan tenonder.
Aanrader, want: Bij het lezen van dramateksten gaat er altijd wat verloren, maar het is makkelijk om je voor te stellen dat 'Faust' zou kunnen leiden tot spectaculair tweemanstheater in de handen van de juiste regisseur.
Afrader, want: Het is te gekunsteld en voegt in wezen niets boeiend toe aan het klassieke verhaal. Het is ook een brallerige tekst die niet kan kiezen tussen clever proberen zijn en het gebrek aan echte scherpte halfslachtig probeert te verdoezelen door te doen alsof het ironie is. Het hele project voelt aan alsof het uit 1975 komt, en niet dat daar op zich wat verkeerd mee is, maar daardoor voelt het al snel overbodig aan. Als laatste, louter persoonlijk punt: wat is er mis met gewoon 'Pierrot Robié' te schrijven?
Aanbevolen voor: Wie de voorstelling gezien heeft, ze goed vond, en wil nagenieten.

Midlife-crisis op cello, droefnis op piano

Auteur: Kazuo Ishiguro
Titel: Nocturnes
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 2009
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Vijf kortverhalen die draaien rond muzikanten en ouder wordende mensen, in de context van persoonlijk falen, vriendschappen en relaties.
Aanrader, want: Ishiguro's dialogen zijn zeer sprekend, en hij heeft een goeie flair voor ritme en compact taalgebruik. De stukken in Venetië zijn sympathiek geschreven.
Afrader, want: Al bij al bekeken wordt er weinig gezegd, en van mooischrijverij kan je hem ook al niet beschuldigen. Vooral het tweede verhaal komt over als een onhandige poging tot comedy.
Aanbevolen voor: Wie weinig tijd heeft en geen andere Ishiguro liggen heeft.

Postpostmodern en 9/11

Auteur: Jonathan Safran Foer
Titel: Extremely Loud and Incredibly Close
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 2005
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: De negenjarige Oskar Schell gaat op zoek naar welk slot het sleuteltje dat hij in een vaas van zijn dode vader (die omkwam op 9/11), kan openen. Intussen leren we ook het levensverhaal van Oskars van elkaar verveemde grootouders.
Aanrader, want: 'Extremely Loud' bevat een aantal momenten die, bij gebrek aan een beter woord, gerust hartverwarmend kunnen genoemd worden. Foer blijft overlopen van het talent. Het is bovendien moeilijk om voor de bij tijden irritante proto-hipster die Oskar is, niet een beetje sympathie te voelen.
Afrader, want: Hoe je het ook draait of keert, 'Extremely Loud' is behoorlijk sentimenteel. De connectie tussen de brandbombardementen op Dresden in '45 en de aanslagen van 9/11 is weinig doordacht, en de verschillende experimenten met foto's en typografie zijn eerder een hindernis dan een verrijking. Door het zeer zelfbewuste postmodernisme en de ongebruikelijke intelligentie van zijn hoofdpersonage krijg je soms ook het gevoel dat Foer vooral z'n eigen kunde wil etaleren. 
Aanbevolen voor: Americanofielen met een hang naar hipsterisme en trauma.

Blauwbaard met borsten

Auteur: Margaret Atwood
Titel: The Robber Bride
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1993
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Het leven van drie bevriende vrouwen wordt overhoop gegooid door de onverwachte terugkeer van hun nemesis, die hen elk op aparte momenten in hun verleden tot de rand van de afgrond gebracht heeft.
Aanrader, want: De strakke structuur, wisselende vertelperspectieven en de sterk uiteenlopende - maar steeds plausibele - personages zorgen niet alleen voor altijd nieuwe nuances, maar zorgen er ook voor dat je als lezer automatisch positie inneemt voor één van de drie vrouwen en zegen hun aartsvijand, Zenia. Het is ook een interessante verteloefening waar mannelijke personages schimmen op de achtergrond zijn, en daardoor op hun manier op het einde ook weten te verrassen.
Afrader, want: Door de heldere vertelstructuur zijn sommige wendingen nogal voorspelbaar, al is dat het punt van het boek niet. Misschien dat sommige lezers zich ook zullen storen aan de milde toets magisch realisme.
Aanbevolen voor: Wie graag een mix leest tussen psychologisch, whodunnit en biografie, komt hier ruimschoots aan zijn trekken.

De eeuw van de razernij

Auteur: Geert Mak
Titel: In Europa
Taal: Nederlands
Categorie: reisverhaal, non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2003
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Nederlands journalist Geert Mak reist rond door Europa als raamvertelling voor een eeuw Europese geschiedenis van 1900 tot 2000.
Aanrader, want: Ondanks zijn dikte leest 'In Europa' vlot en zijn er zelden vervelende passages. Er wordt ook voldoende diep in gegaan op episodes van de 20ste eeuw die in het geschiedenislokaal weinig aan bod komen, met voldoende zin voor nuance en objectiviteit.
Afrader, want: Door de focus op de landen waar Mak doorreist, zijn er soms merkwaardige blinde vlekken of onderlinge verbanden die niet beroerd worden. Scandinavië blijft bijvoorbeeld grotendeels buiten beeld.
Aanbevolen voor: Wie interesse heeft in recente geschiedenis maar geen zin heeft in saaie naslagwerken.

In cauda venenum

Auteur: Jeroen Wijnendaele
Titel: Romeinen en barbaren
Taal: Nederlands
Categorie: non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2013
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Wijnendaele behandelt de laat-Romeinse geschiedenis van het Westen van ongeveer de vroege vierde eeuw tot het einde van de vijfde eeuw, enkele decennia na wat we traditioneel zien als de einddatum van het West-Romeinse Rijk (476), maar voordat de Oost-Romeinse keizer Justinianus ten tonele verschijnt.
Aanrader, want: Op een overzichtelijke, vlotte manier loodst de auteur de lezer door de politieke intriges en de militaire campagnes van de latere Romeinse keizers, hun generaals en hun tegenstanders, waarbij overvloedig duidelijk gemaakt wordt dat de ‘barbaren’ veel geromaniseerder en heterogener waren dan mensen voor het gemak aannemen. Ook het West- en Oost-Romeinse Rijk waren niet zulke gescheiden werelden als we denken.
Afrader, want: Hoewel expliciet niet (enkel) voor een academisch publiek bedoeld, moet je toch goed bij de les blijven en is het ook geen boek voor mensen zonder noties van de Romeinse geschiedenis.
Aanbevolen voor: Afficionados van antieke geschiedenis.

Het eendvrouwtje van Odysseus

Auteur: Margaret Atwood
Titel: The Penelopiad
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 2005
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: De Trojaanse cyclus vanuit het standpunt van Penelope (en haar nadien vermoorde dienstmeisjes), de vrouw van Odysseus die 20 jaar moest wachten op de terugkeer van haar man.
Aanrader, want: Zoals steeds serveert Atwood haar ironie onderkoeld, en weet ze hoe ze de lezer op sleeptouw kan nemen. De dienstmeisjes krijgen ook een eigen gezicht en worden verweven met de Griekse mythe van de Furiën.
Afrader, want: Al bij al weegt het verhaal te licht voor de materie die het wil behandelen. Soms komt het wat gezocht en geforceerd over – de dwaaltochten door de onderwereld en het schijnproces tegen de dienstmeisjes hadden niet gehoeven. Je krijgt het gevoel dat 'The Penelopiad' wat op een drafje geschreven is. Veel goeie invalshoeken, maar het komt niet genoeg naar de oppervlakte.
Aanbevolen voor: Fans van Atwood.

Groupie van een illusieloze schrijver

Auteur: Clem Schouwenaars
Titel: Een dageraad
Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1989
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen
Synopsis: Schouwenaars’ dubbelganger Anton Zevenbergen zit enkele dagen alleen thuis terwijl zijn vrouw in Duitsland zit, wordt opgejaagd door rusteloosheid en krijgt bezoek van een hitsige vrouwelijke fan van zijn werk.
Aanrader, want: Net als in ‘De seizoenen’ valt Schouwenaars op door zijn streven naar emotionele eerlijkheid. Hij spaart zichzelf niet, en oefent via zijn bescheiden novella ook kritiek uit op andere gevestigde schrijvers die naderhand gaan geloven in hun eigen mythe.
Afrader, want: Hoe je het ook draait of keert, het is Schouwenaars’ alter ego dat het minst fraai uit de hele vertoning komt.
Aanbevolen voor: Wie zich nog niet wil wagen aan ‘De seizoenen’, kan alvast via ‘Een dageraad’ kennis maken met Schouwenaars’ unieke en heldere stijl die nooit minder dan trefzeker is.

Onmenselijk, al te onmenselijk

Auteur: Michel Faber
Titel: Under the Skin
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 2000
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Isserley zeilt in haar auto elke dag de Schotse autostrades af, op zoek naar goed gebouwde, mannelijke lifters. Spoiler: ze is een alien die werkt voor een bedrijf dat de lifters gevangenneemt, vetmest en omzet tot vleesdelicatesses voor haar thuiswereld.
Aanrader, want: De veelheid aan thema's die Faber tot een geheel verweeft zijn, voor 'maar' 300 pagina's te zijn, duizelingwekkend. Het boek leest beurtelings als een donkere satire op onze eigen vleesindustrie, een snapshot van - soms gewelddadige - misogynie, een pleidooi voor de open natuur en zelfs een roman over hopeloze liefde.
Afrader, want: Sommige verhaalaspecten lijken weinig aannemelijk, wat des te meer opvalt door de sobere, realistische stijl die Faber hanteert.
Aanbevolen voor: Lezers die graag verrast worden door een soms maagomkerende pageturner (het element van verrassing zal wel minder zijn als je mijn recensie al gelezen hebt).

Te veel dreupelkes

Auteur: Cyriel Buysse
Titel: 't Bolleken
Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1906
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: De jonge Vital komt onverwacht in het bezit van een bescheiden 'kasteelken' op het platteland als zijn rijke oom overlijdt aan de gevolgen van een hedonistische levensstijl. Vital begint echter al snel dezelfde gebreken te vertonen als zijn oom.
Aanrader, want: ''t Bolleken' heeft een vlotte, volkse zwier en bevat een aantal geestige passages. Buysse durft ook een aantal taboes blootleggen van zijn tijd.
Afrader, want: Het einde is nogal voorspelbaar, en buiten Vital zijn de andere personages meer karikaturale schetsen dan persoonlijkheden.
Aanbevolen voor: Vooral Oost-Vlamingen die graag nog eens hun dialecten horen weerklinken in de breugeliaanse personages van Buysse, maar geen zin hebben in een loodzwaar drama als 'Het gezin Van Paemel'.

Potjesvlees van taal

Auteur: Tom Lanoye
Titel: Sprakeloos
Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 2009
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Lanoye zigzagt door jeugdherinneringen en recent verleden in een poging om een eerbetoon te brengen aan zijn overleden ouders - vooral zijn moeder.
Aanrader, want: Lanoye is een geboren verteller die geen moment verveelt. Of hij nu sappige jeugdanekdotes ophaalt of treffende observaties maakt over de Vlaamse volksgeest, hij weet op z'n minst te onderhouden. Zijn radeloosheid in zijn omgang met de dementie van zijn moeder is eerlijk, en vast ook herkenbaar voor iedereen die iemand aan dementie verloor.
Afrader, want: Het ontstaansproces van de roman zelf heeft zijn plaats in het boek, maar had bondiger gemogen.
Aanbevolen voor: Wie een moderne Vlaamse klassieker wil lezen, maar nog niet toe is aan een zware klepper van Claus.

Frenologen van de eenentwintigste eeuw

Auteur: Cordelia Fine
Titel: Delusions of Gender
Taal: Engels
Categorie: non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2010
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: In drie grote hoofdstukken wordt ingegaan op mythes omtrent gender en geslacht die gepropageerd worden door biologen en neurologen. Fine valt vanuit verschillende hoeken de intussen tot gemeengoed geworden clichés aan dat mannen en vrouwen in het brein onherroepelijk anders zijn, en trekt de parallel met rare opvattingen hieromtrent van gedistingeerde wetenschapslui uit de 19de en de 20ste eeuw.
Aanrader, want: Zoals het een echte wetenschapper betaamt, citeert Fine onderzoek na tegenonderzoek, wordt er ingegaan op falende methodologieën en de immense druk van opvoeding en maatschappij op mannen en vrouwen om zich volgens bepaalde normen te gaan gedragen. Tegen het einde lijkt de zaak bijzonder sterk dat veel onderzoekers zich toch laten leiden door vooroordelen om een ‘separate but equal’-verhaal te kunnen brengen. Dat is een welkome afwisseling.
Afrader, want: Vanuit ethisch standpunt is het misschien niet volledig noodzakelijk om te argumenteren dat – hoe plausibel ze ook klinken – neurologische verschillen tussen man en vrouw geen basis mogen vormen voor voortdurende discriminatie. Het natuurargument vertoont op zich al voldoende gaten.
Aanbevolen voor: Wie interesse heeft in gender en/of wetenschap.

A world of one's own

Auteur: Haruki Murakami

Titel: Hard-boiled Wonderland and the End of the World

Taal: Engels (vertaald uit het Japans)

Categorie: fictie

Jaar van eerste uitgave: 1985

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht

Synopsis: In afwisselende sporen volgt de lezer een zogenaamde Calcutec (in principe een mens die databeveiliging uitvoert met zijn brein) die steeds dieper in een bizarre wereld doordringt van schurken en een gekke wetenschapper in een Japan van de nabije toekomst, en een nieuwkomer in een mysterieus, van de wereld afgesloten stadje die de taak heeft gekregen om dromen te lezen uit schedels van eenhoorns.

Aanrader, want: De dosering van de zinnen en de nieuwe plotlijnen blijven uitnodigen tot verderlezen. Murakami beheerst de kunst van zijn lezers steeds aan te moedigen van verder te willen gaan. Bovendien levert hij ook personages af die weliswaar niet geheel plausibel zijn, maar een welkome afwisseling zijn van de getormenteerde of gebroken zielen die veel moderne literatuur bevolken.

Afrader, want: De stukken die zich afspelen in het stadje zijn soms wat aan de saaie kant, en ook de grote plottwist is misschien een tikje voorspelbaar (het einde zelf dan weer niet!).

Aanbevolen voor: Lezers die een degelijk boek willen met een verhaal dat je even bezighoudt, en vooral ook graag mooie zinnen en vloeiende dialogen willen lezen. Emotioneel beklijvend is het echter niet.

Alle gekheid op een dokje

Auteur: Hubert Lampo
Titel: Kasper in de onderwereld
Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1974
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Kasper zoekt naar iemand, maar weet niet naar wie. Hij beweert uit een andere wereld te komen en in een soort wereld van de doden terechtgekomen zijn, die kennelijk een spiegelbeeld vormt van Antwerpen.
Aanrader, want: De wending op het einde is verrassend, en nodigt uit tot een kritische herlezing van het hele boek. De zonderlinge personages die Lampo tot leven wekt, werken ook allemaal op hun eigen manier – soms bevreemdend, soms grotesk, soms emotioneel en gemoedelijk. Zijn stijl is, hoewel nog altijd behept met een overdaad aan beschrijvingen en opeenstapelingen aan adjectieven, een stuk matuurder.
Afrader, want: De gebruikelijke Lampo-problemen zitten er nog altijd in, ook al krijgen ze een klad (zelf?)kritiek mee.
Aanbevolen voor: Wie wel Lampo eens wil proberen, maar geen zin heeft zich door alles te worstelen. Dit is je boek.

Er is meer tussen hemel en Antwerpen

Auteur: Hubert Lampo
Titel: De dochters van Lemurië
Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1964
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: ‘De dochters van Lemurië’ is een bundeling van drie kortverhalen. Het eerste is een verhaal over een man die een alternatieve versie van zijn eigen ongelukkige vrouw ontmoet, het tweede is een archeologische ontdekking die een sciencefictiondraai krijgt, en in het derde staat een mysterieus Middeleeuws portret van een Madonna centraal.
Aanrader, want: Het eerste verhaal (‘Regen en gaslicht’) is bijzonder sfeervol. Lampo had evengoed noir kunnen schrijven, en die sfeer van wanhoop en grens tussen hallucinatie en magische werkelijkheid zit hem als gegoten.
Afrader, want: Het tweede en derde verhaal (respectievelijk ‘De geboorte van een god’ en ‘De Madonna van Nedermunster’) hebben weliswaar hun merites, maar komen traag op gang. Tegen dat de clou eraan komt, heb je ‘m eigenlijk al door. Ook hier schemert weer dat ‘hah hah, de vrouwtjes!’-sfeertje door.
Aanbevolen voor: Liefhebbers van kortverhalen met een fantastische draai.

Bosch door een honingraatvenster

Auteur: Hubert Lampo
Titel: De vingerafdrukken van Brahma
Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1972
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: De kersverse hoofdredacteur van een bescheiden Antwerpse krant ontdekt dat één van zijn voorgangers iets mysterieus heeft meegemaakt bij het onderzoeken van een gebouw dat bedreigd werd met afbraak.
Aanrader, want: ‘De vingerafdrukken van Brahma’ leest tamelijk gezapig. Ook leuk is dat een tienerpersonage (de zoon van het hoofdpersonage) er tamelijk slim mag uitkomen en niet direct als een clichématig probleemgeval afgeschilderd wordt.
Afrader, want: De uiteindelijke onthulling is een serieus geval van ‘style over substance’. Over stijl gesproken, Lampo’s constante gebruik van beletseltekens en nogal snoeverige woordkeuze wekt een soms klungelige indruk. Dat wordt niet beter als je ziet dat al z’n vrouwelijke personages weggeschoven worden in de keuken (moeder en dochter) of geobjectiveerd worden (het oude liefje van de journalist).
Aanbevolen voor: Niemand in het bijzonder.

Welcome to Sarah Palin's America

Auteur: Margaret Atwood
Titel: The Handmaid's Tale
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1985
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: In een dystopisch, door religieuze extremisten gedomineerd Amerika in de nabije toekomst volgt de lezer van heel nabij het doen en laten van een 'Handmaid', één van de weinig overgebleven vruchtbare vrouwen die is toegewezen aan één van de militair-religieuze leiders van de natie en leeft onder een strikt regime, dat doet denken aan de Taliban of Saoedi-Arabië.
Aanrader, want: Het eerstepersoonsperspectief en de persoonlijke vertelstijl maken veel scènes absurd beklijvend. Het boek is erg rijk aan inhoud. De duidelijke parallellen met sommige fundamentalistische regimes in het Midden-Oosten maken dit meer dan een update van '1984', en leggen de misogyne en fascistische kanten van Amerikaans religieus rechts duidelijk bloot. Tezelfdertijd is het boek ook kritisch voor radicale vormen van feminisme die door gender-essentialisatie en negatieve houdingen tegenover erotiek hun ergste vijanden de wapens in handen geven om zichzelf retorisch te rechtvaardigen. De parodistisch aandoende academische bespreking op het einde is de kers op de taart.
Afrader, want: Het ontstaan van het regime van Gilead vertoont enkele zwakke punten, vooral door de snelheid waarmee het ingevoerd wordt.
Aanbevolen voor: Dit boek zou op elke leeslijst moeten terechtkomen naast '1984' en 'Bave New World'.

Vlinders, seks, zotten en bananen

Auteur: Gabriel García Márquez
Titel: One Hundred Years of Solitude
Taal: Engels (vertaald uit het Spaans)
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1967
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Aan de hand van een familiekroniek van de familie Buendía die loopt van de vroege negentiende tot in de eerste helft van de twintigste eeuw schetst Marquez de geschiedenis van het fictieve stadje Macondo, een allegorie voor Colombia.
Aanrader, want: Marquez beschrijft met veel flair de omgeving, de bizarre weersomstandigheden, gekke personages en hun manische energie zonder dat ze volledig met het verhaal en wat hij wil zeggen aan de haal gaan.
Afrader, want: Márquez maakt het de lezer niet makkelijk door veel personages dezelfde naam mee te geven, wat vooral in de latere generaties wel eens voor verwarring kan zorgen. Hier en daar wordt het cyclische aspect ook wat overdreven doorgetrokken, waardoor niet elke wending of plotlijn even interessant blijft.
Aanbevolen voor: Het magisch realisme van 'Honderd jaar eenzaamheid' is vaak geroemd, maar is zeker niet de (enige) reden waarom dit boek het lezen waard is - het is ook een interessante commentaar op mythevorming, geschiedenis en traditie, en mag zich gerust scharen naast andere wereldberoemde familiekronieken.

Crusoë als medeplichtige

Auteur: Margaret Atwood
Titel: Oryx and Crake
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 2003
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: In een onderbroken story-telling flashback vertelt Jimmy/Snowman hoe de dystopische nabijetoekomst-samenleving waaruit hij komt ten onder is gegaan en waarom hij opgezadeld zit met een groep neotribale, genetisch gewijzigde mensen.
Apocalypse now, want: Atwood combineert het beste uit twee tradities. De flow van het verhaal is op Amerikaanse leest helder, vlot en precies, met rake karakteriseringen, terwijl de sf-elementen op een slimme manier inspelen op allerlei hedendaagse trends. Bovendien is 'Oryx and Crake' ook een boek dat barst van de hommages en herinterpretaties van andere literatuur, zonder dat het er ooit pretentieus of uitleggerig over wordt.
Go away, cork-nut, want: De namen van de Compound-bedrijven doen allemaal erg nineties aan. Het is eveneens niet erg duidelijk hoe de pre-apocalyptische wereld van Jimmy politiek in elkaar zit.
Aanbevolen voor: Wie zijn literatuur graag clever, spannend en toch een tik dramatisch heeft.

De machine komt krakend op gang

Auteur: Louis Paul Boon
Titel: De zoon van Jan de Lichte
Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1963
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: De roman neemt in elk hoofdstuk een ander ex-bendelid - met uitzondering van de zoon van Jan de Lichte zelf - als focus, en hoe de voormalige bendeleden elkaar onder de laatste jaren van de Oostenrijkse heerschappij vaak tegenwerken, soms samenwerken maar nooit kunnen aarden in de wereld, die aan een snel tempo al aan het veranderen is.
Aanrader, want: Boon toont zich stilistisch matuurder en ook zijn woordenschat is een stuk aangedikt. De perspectiefwissels zorgen voor een gevoel van authenticiteit en helpen de lezer ook om de wreedheden of de uitspattingen van sommige personages beter te begrijpen.
Afrader, want: Het allerlaatste deel voelt een klein beetje geforceerd aan, omdat de toon van 'De zoon' zo mogelijk nog harder en bitterder is dan zijn voorganger.
Aanbevolen voor: Mensen die houden van historische fictie of graag Vlaamse klassiekers lezen.

Struikrovers van eigen bodem

Auteur: Louis Paul Boon
Titel: De bende van Jan de Lichte
Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1957
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: De pientere rover Jan de Lichte groeit uit van een sympathieke schurk tot een semi-politieke bandietenleider in het Vlaanderen onder de Oostenrijkers, totdat verraad hem verandert in een monster en zijn dromen voor hemzelf en de meeste van zijn bendeleden eindigen met de dood.
Aanrader, want: De Oostenrijkse periode is er één waar de meeste Vlamingen weinig over weten. Boon weet als geen ander levendige personages te schetsen in dat straatarme landschap van keuterboeren, afpersers en soldaten, compleet met al hun excentrieke eigenschappen en hun gewelddaden. Het verhaal gaat aan een rotvaart. Daar komt ook bij dat Boons verteltrant filmisch aandoet vanuit een auctorieel 'wij', waardoor we alles van zeer nabij lijken te beleven.
Afrader, want: In het laatste hoofdstuk is het moeilijk om nog voor iemand sympathie te hebben.
Aanbevolen voor: Mensen die houden van historische fictie of graag Vlaamse klassiekers lezen.

Kanker en John Donne

Auteur: Margaret Edson
Titel: W;t
Taal: Engels
Categorie: drama
Jaar van eerste uitgave: 1999
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Vivian Bearing, professor in de Engelse literatuur, met een specialiteit in de metafysische dichter John Donne, is aan het sterven aan een zeer agressieve vorm van baarmoederhalskanker.
Aanrader, want: Het stuk draagt zijn postmoderniteit als een veelzijdige kameleonhuid die nergens geforceerd overkomt. De brutale toepassing van Donnes eigen existentiële twijfels en worstelingen met leven en dood krijgen een bijzonder direct cachet in het stuk, waar elk personage tegelijk plausibel is en tegelijk ook afgeladen zit met symboliek. Ondanks de thematiek is het stuk eigenlijk ook niet zwaar op de hand: het is eerder no-nonsens.
Afrader, want: Het personage van Jason is misschien op het randje af van karikaturaal.
Aanbevolen voor: Lezers die een beetje thuis zijn in de Engelse literatuur.

Forrest Gump met atoomwapens

Auteur: Jonas Jonasson
Titel: The one-hundred year old man who climbed out of the window and disappeared
Taal: Engels (vertaald uit het Zweeds)
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 2009
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend van een vriend
Synopsis: Vlak voor men zijn honderdste verjaardag gaat vieren in het bejaardentehuis, heeft Allan Karlsson er genoeg van en vlucht hij weg. Wat volgt is een dol avontuur door een landschap bevolkt met sympathieke en ronduit idiote personages, afgewisseld met stukken van Karlssons levensverhaal. Daarbij komt vooral zijn talent als explosievenexpert meerdere malen van pas wanneer belangrijke historische figuren van de twintigste eeuw zijn pad kruisen.
Aanrader, want: Eerst en vooral is het vooral een vlot geschreven en sympathiek boek dat vooral niet probeert om meer te zijn dan het is. Op het tweede niveau is het ook een stuk gedurfder dan zijn voor de hand liggende filmevenknie, Forrest Gump: Allan deelt weliswaar Forrests openheid, apolitieke ingesteldheid en zijn onwaarschijnlijke neus voor de geschiedenis, toch is Karlsson een stuk ondeugender en haalt hij de schouders op bij de toevallige verwoestingen die hij overal aanricht.
Afrader, want: Het einde is aan de zoetsappige kant.
Aanbevolen voor: Mensen die wensten dat ze meer lazen.

It's never Lupus maar eigenlijk wel

Auteur: Dr. Francis Coucke
Titel: De CVS-mythe
Taal: Nederlands
Categorie: non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2012
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Dr. Coucke legt uit waarom de diagnoses CVS en fibromyalgie in bijna alle gevallen volgens hem nepdiagnoses zijn die voorbij gaan aan traceerbare immuniteits- en hormonale problemen met patiënten die deze diagnose krijgen. De prestatiegeneeskunde krijgt hierbij een dikke veeg uit de pan.
Aanrader, want: Coucke bouwt – voor zover ik als leek kan zien – zijn betoog goed op, met meerdere casussen. Hij legt ook plausibele verbanden tussen meerdere aandoeningen die resulteren in gelijkaardige klachten, en kan daarbij bogen op zijn expertise in meerdere vakgebieden. Het boek kan veel opheldering brengen voor mensen die volgens ‘traditionelere’ artsen aan chronische ziektes lijden, en is tegelijk een ontnuchterend beeld van hoe inefficiënt de gezondheidszorg soms werkt naar patiënten toe. Het is fijn dat Coucke bovendien ook erkent dat veel dokters chronisch zieken lastig vinden of denken dat hun ziektebeeld psychosomatisch is – een hardnekkig vooroordeel dat bij veel leken ook leeft.
Afrader, want: Soms wordt het toch wat technisch, hoewel de verklarende begrippenlijst helpt.
Aanbevolen voor: Mensen die zelf chronisch ziek zijn of iemand in hun omgeving hebben die er aan lijdt. Voor wie nog meer striemende kritiek wil op de prestatiegeneeskunde of gelooft dat dit een betoog zal worden voor kwakzalverij, zijn er andere boeken.

Zelfverklaarde witte ridders

Auteur: Norah Karrouche (samensteller reader)

Titel: Het pretpark leest: reader over het hoofddoekenverbod
Taal: Nederlands, Engels
Categorie: non-fictie
Jaar van eerste uitgave: n.v.t.
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: download (deel 1 – deel 2) voor discussie
Synopsis: In diverse essays laten academici hun licht schijnen over de zin en onzin van het hoofddoekenverbod, met speciale focus op België en Frankrijk. Er wordt onder meer in gegaan op keuzevrijheid, hoe moslim-jongeren tegen zichzelf en anderen aankijken en wat de hoofddoek voor hen betekent, waarom rechtse politici plots menen het feminisme te moeten gaan verdedigen, en ook de tegenstelling en dialoog tussen blanke vrouwenbewegingen en vrouwenbewegingen met een overwegend islamitische achtergrond.
Aanrader, want: De selectie essays doorprikt handig enkele mythes. Het interessantste idee is dat het hoofddoekenverbod niet alleen een lege symboolkwestie is die staat voor een idee dat in het Westen leeft over een soort fictieve, monolithische islam, maar dat het tegelijk echo’s in zich draagt van imperialisme: dat vrouwen van vreemde origine zich moeten bekennen tot de seculiere definitie van seksualiteit (die gemakshalve als neutraal wordt gezien) en dat ze daarbij door witte ridders moeten gered worden.
Afrader, want: Er is minder aandacht voor religieuze kwesties zelf en in hoeverre religie en feminisme in principe kunnen sporen met elkaar.
Aanbevolen voor: Iedereen die voldoende thuis is in Engels en een paar namiddagen tijd heeft voor blikverruiming.

Bruudruusters

Auteur: Johan Taeldeman
Titel: Het Oost-Vlaams
Taal: Nederlands
Categorie: non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2005
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Professor Johan Taeldeman bespreekt de kenmerken, het verspreidingsgebied en de particulariteiten van de Oost-Vlaamse dialecten, de snelst verdwijnende en meest miskende groep dialecten in Vlaanderen.
Joaik, want: Zelfs voor Oost-Vlamingen is dit een verhelderend stuk dat veel wenkbrauwen de lucht in zal doen gaan: zo zijn de dialecten van de Denderstreek in feite Brabants, en zijn de steden Geraardsbergen en zeker Ronse en Gent taaleilanden. Taeldeman – zelf Maldegemnaar en professor Nederlands – heeft duidelijk veel liefde voor zijn onderwerp.
Nienek, want: Hier en daar blijft het aan de droge kant. Er wordt soms ook wat weinig ingegaan op het waarom van bepaalde kenmerken of sociologische fenomenen.
Aanbevolen voor: Oost-Vlamingen en/of dialectliefhebbers.

Chaos in de bourgeoisie

Auteur: Luke Rhinehart
Titel: The Dice Man
Taal: Engels
Categorie: semi-autobiografische fictie
Jaar van eerste uitgave: 1971
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: De depressieve psycho-analyticus Lucius Rhinehart besluit op een dag bepaalde levenskeuzes te laten dicteren door het gooien van dobbelstenen. Dat is het vertrekpunt van een even radicale, bevrijdende als destructieve missie die zijn eigen leven en dat van zijn omgeving volledig omgooit.
Full house, want: Voor de meerwaardezoeker gaat Rhinehart zeer volledig in op de psychologische en filosofische implicaties van het leven aan de hand van totale willekeur, en ook de reacties van zijn omgeving komen geloofwaardig over. Sommige passages zijn tezelfdertijd pijnlijk als geestig, terwijl je als lezer stiekem soms Rhineharts lef bewondert, dat hij nooit op een haantjesmanier naar voren brengt. Met het platbranden van de psycho-analyse als veredelde astrologie is het boek zijn tijd vooruit.
Snake eyes, want: Ondanks het feit dat veel van wat Rhinehart schrijft, geworteld is zijn eigen werkelijkheid, en voor z'n omgeving revolutionair is, lijdt 'The Dice Man' wat onder het 'American Beauty'-syndroom. Op een dergelijke manier je leven omgooien is eigenlijk enkel doenbaar als je de mogelijkheden hébt die je kan opschrijven. Het blijft een uitlevingstherapie die door en door bourgeois is.
Aanbevolen voor: Wie houdt van een snuifje late jaren '60, vlot proza en een mix van cult, psycho-analyse, Americana en durf.

Verblindend licht

Auteur: Lucebert
Titel: Verzameld werk
Taal: Nederlands
Categorie: poëzie
Jaar van eerste uitgave: 2002
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: De titel liegt niet: deze zeer uitgebreide turf verzamelt zowat alles wat Lucebert ooit geschreven heeft, afgewisseld met tekeningen van ’s auteurs eigen hand.
Aanrader, want: De literaire productie van Lucebert over een periode van ongeveer vijftig jaar (als je postume uitgaven meerekent) is duizelingwekkend in zijn verscheidenheid en kracht. Dit is geen dichter die zat te labeuren over kleine, uitgepuurde kunstwerkjes, maar iemand die niet kon ophouden met de grenzen verkennen van de Nederlandse taal. Sommige gedichten slaan in als bommen, andere weer blijven aan de ribben kleven door hun sterke verbeeldingskracht.
Afrader, want: Het is echt wel wat veel, en dat kan ontmoedigend werken. Luceberts poëzie is er geen die je vlotjes per honderd pagina’s zit te lezen, omdat je vaak moet stilstaan bij wat er precies gezegd wordt. Daar komt bij dat er ook minder goed werk in de verzamelaar is opgenomen. Misschien ligt dat anders voor iedereen, maar zijn abstractse bokkensprongen konden me minder boeien omdat ze zo veel inspanning lijken te vragen voor een soms wat magere inhoud.
Aanbevolen voor: Tja, dit blijft een standaardwerk voor iedereen die houdt van Nederlandstalige poëzie.

Shakespeare in L.A.

Auteur: Adam Bertocci
Titel: The Two Gentlemen of Lebowski
Taal: Engels
Categorie: drama
Jaar van eerste uitgave: 2010
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen
Synopsis: Een bewerking van het script van de film ‘The Big Lebowski’ in Shakespeariaans Engels, met heel veel verwijzingen naar andere werken van Shakespeare en veellalige taalgrappen.
Aanrader, want: Bertocci slaagt er niet alleen de geest van een grappige film en zijn personages levend te houden, maar doet het op een manier die tezelfdertijd een hommage brengt aan Shakespeare en de script-talenten van de Coen-gebroeders. Zowel op technisch als op inhoudelijk vlak een voltreffer.
Afrader, want: Je moet vertrouwd zijn met redelijk wat bronmateriaal om de bewerking echt te kunnen appreciëren.
Aanbevolen voor: De echte ‘Big Lebowski’-fans die toch al een Shakespeare-stuk of drie à vier gelezen hebben.

Het verhaal van de Pickelhaube

Auteur: Sebastian Haffner
Titel: Pruisen
Taal: Nederlands (vertaald uit het Duits)
Categorie: non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 1979
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Haffner vertelt de geschiedenis van de staat Pruisen, een merkwaardig en vloeibaar amalgaam dat tegelijk steeds een product van zijn tijd was en tegelijk die tijd ook ver vooruit was.
Aanrader, want: Niet alleen koestert Haffner een sympathie voor Pruisen die hij weet over te brengen op de lezer, hij zet ook met veel nuance een aantal karikaturen over de teloorgegane staat recht, zoals het bekende 'Blut und Eisen'-verhaal, of het doordringend Duitse karakter van het land.
Afrader, want: Wie verhalen wil lezen over spannende veldslagen, of op dynastieke roddels over gekke koningen gehoopt had, is er aan voor de moeite.
Aangeraden voor: Iedereen met belangstelling voor Europese geschiedenis in het algemeen en de Duitse geschiedenis in het bijzonder.

Het woeste westen

Auteur: Cormac McCarthy
Titel: Blood Meridian
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1985
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Grotendeels door de ogen van de naamloze 'Kid' volgt de lezer een troep huurlingen die rondtrekt door het Wilde Westen van vlak voor de Amerikaanse burgeroorlog. Gradueel ontaardt hun missie in een orgie van wreedheid, geweld en brutaliteit.
Zet Morricone al op, want: Net als 'Heart of Darkness' is 'Blood Meridian' een slow burner die initieel geen overweldigende indruk maakt, maar vooral nadien aan de ribben blijft kleven. Het mag duidelijk zijn dat McCarthy meer een anti-western dan een western schreef. Judge Holden, de proto-nietzscheaanse übermensch in het verhaal, is weergaloos in zijn brute amoraliteit.
Unforgiven, want: Het barokke taalgebruik is niet voor iedereen, en soms vermoeiend. Er zijn momenten dat het mixen van stijlregisters en types woordenschat gewoon niet werkt. Het einde is wat vaag.
Aanbevolen voor: Geavanceerde lezers van Amerikaanse literatuur met een sterke maag.

Kan dit wel?

Auteur: Anton Voloshin
Titel: Epicentrum
Taal: Nederlands

Categorie: poëzie
Jaar van eerste uitgave: 2012
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: ik schreef hem zelf
Synopsis: Tweeëndertig zelfgeselecteerde gedichten die geschreven werden over een periode van negen jaar, met terugkerende thema's als het stadsleven, utopie, verlangen, digitalisering, politiek en mystiek. Ik zal er ook bij zeggen dat het recenseren van m'n eigen gedichten een erg hachelijke onderneming is, en dat ik er daarom ook geen waardering aan ga toekennen.
Waarom zou je m'n bundel eigenlijk moeten lezen? Om te beginnen is hij gratis te downloaden. Ten tweede, hand op het hart, en een jaar na datum, vind ik nog steeds niet dat er een slecht gedicht bij zit. Het is poëzie voor wie graag verder kijkt dan alleen Nederlandstalige literatuur, die geloof ik ook ambitieuzer is dan wat vandaag moet doorgaan voor goedkope krullendraaierij en angst om een ingebeeld publiek voor het hoofd te stoten (of het omgekeerde daarvan, de nodeloze provocatie).
Waarom zou je 'm beter aan je laten voorbij gaan? Sommige regels konden beter, achteraf bekeken, en hier en daar heb ik mezelf te veel ingehouden uit angst om te veel woorden te gaan verspillen. Ook: adjectieven schieten wel eens hun doel voorbij. Voorts denk ik niet dat dit een bundel is voor wie z'n poëzie graag klaar, lieflijk en duidelijk heeft. Hooguit kan er een zachte berusting uit spreken, maar door de band genomen is de toonaard best somber, meer dan ik gedacht had. De voetnoten zullen kenners storen.
Aangeraden voor: Iedereen die graag voor niets poëzie leest en wat tijd over heeft.