De man die wil dat ik wil

Auteur: Peter Sloterdijk

Titel: Je moet je leven veranderen
Taal: Nederlands (vertaald uit het Duits)
Categorie: filosofie
Jaar van eerste uitgave: 2011
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Sloterdijk voert de lezer doorheen een geschiedenis van het steeds ‘hoger’ proberen reiken in disciplines, religies, sport, wetenschap en lotsverbetering van de mensheid. Hij betrekt daarbij tal van (vooral antieke en continentale) filosofen om scherp uit te halen naar de filosofische leegte van veel huidige maatschappijverschijningen, en een pleidooi te houden voor discipline, verhogingsdenken en onderwijs. Hierbij verdedigt hij tezelfdertijd ook de verwezenlijkingen van de moderne maatschappij tegen een al te sterk pessimisme.
Aanrader, want: Het is bijzonder interessant te zien hoe Sloterdijk zijn educatieve filosofie construeert aan de hand van geselecteerde teksten en filosofen, het verticaliteitsdenken erg helder in kaart brengt en ook nieuwe interpretaties aanbrengt voor grote religieuze en politieke bewegingen. Bovendien zijn zijn observaties over de bewegingsrichting van menselijke levensvormen en het eeuwig oefenende dat deel is van de moderne mens, vaak bijzonder raak.
Afrader, want: Sloterijk maakt nooit echt duidelijk waarom mensen maar beter meestappen in de zelfverbetering, en pleit zelfs voor een vorm van pijnlijke ascese die niet onmiddellijk voordelen blijkt op te leveren. Bovendien gaat hij nogal gemakzuchtig om met teksten door de woorden erin automatisch aan te nemen als waar, terwijl heel wat aangehaalde auteurs hun denken helemaal niet in de praktijk brachten of goeie voorbeelden zijn voor zijn verticale bewegingen. Tenslotte zijn zijn concrete voorstellen over onderwijs een beetje naïef.
Aanbevolen voor: Lezers die reeds vertrouwd zijn met wat filosofie en literatuur, en graag een soms moeilijk begaanbare, maar boeiende en kritische doorlichting van educatief denken willen lezen.

Je kan geen twee keer in dezelfde goelag stappen

Auteur: Vassili Grossman

Titel: Alles stroomt
Taal: Nederlands (vertaald uit het Russisch)
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1970 (min of meer)
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Na bijna dertig jaar in verschillende strafkampen en goelags doorgebracht te hebben, komt Ivan terug de bewoonde wereld in. Hij vindt er een job in een atelier voor gehandicapten en begint een voorzichtige relatie met zijn hospita, een vrouw die eveneens getekend is door Sovjet-staatsterreur.
Aanrader, want: Grossman geeft een bijzondere filosofische draai aan het leven in de kampen, waarbij hij voortdurend wisselt van het hoogstpersoonlijke perspectief van Ivan, Anna en enkele nevenpersonages, maar tegelijkertijd ook in vogelvlucht een vernietigend beeld schetst van het stalinisme, de literaire experimenten die op zoek gingen naar de Russische volksziel, en het universele verlangen naar vrijheid dat hier absoluut geen holle kreet genoemd kan worden.
Afrader, want: De fragmentarische benadering maakt Alles stroomt iets minder pregnant dan het gelijkaardige Goelag-archipel van Solzjenitsyn, of je moet niet weten van filosofie.
Aanbevolen voor: Lezers die er in kunnen slagen toch nog het licht te zien aan het einde van de tunnel in wat een compleet hopeloze levensgeschiedenis lijkt.