De sfeer van niet-vorm

Auteur: David Mitchell
Titel: Ghostwritten
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 1999
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht
Synopsis: Een onlichamelijke identiteit beweegt zich door soms met elkaar verbonden, soms losstaande verhaallijnen die overal tegelijk plaatsvinden, met een focus op Oost-Azië.
Aanrader, want: Mitchell toont zich ondanks zijn pessimisme als een humanist. Zijn personages zijn vaak doordrongen van diepmenselijke tragische en verlangende kant. Eens je gewoon bent aan de perspectiefwissels, is dit als een reis door een droom, of, zoals één recensent ooit zei, een reis door wat de boeddhisten 'de sfeer van niet-vorm' noemen, een bewustzijnstoestand waar vormen en objecten geen betekenis meer hebben.
Afrader, want: Door de gefragmenteerde natuur van de vertelling is het soms moeilijk zoeken naar een rode draad, zo die er al is.
Aanbevolen voor: Wie graag hedendaagse auteurs leest en wel tuk is op een beetje experiment, maar er niet te ver in wel gaan.

Imperium Americanum

Auteur: Chalmers Johnson
Titel: Sorrows of Empire 
Taal: Engels
Categorie: Non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2005
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht
Synopsis: Johnson verkent de imperiale aspecten van de VS en de problemen die dat met zich meebrengt.
Aanrader, want: Met heldere statistieken en feiten toont Johnson aan dat de VS veel meer een klassiek imperium zijn dan we zouden denken.
Afrader, want: Soms ligt de ideologie er wat dik op.
Aanbevolen voor: Mensen die houden van wijdlopende geopolitieke analyses zonder in de flauwekul te geloven van Samuel Huntington.

Literatuur als de ultieme kameleon

Auteur: David Mitchell
Titel: Cloud Atlas
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 2004
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht
Synopsis: Een verhaal dat doormidden gekliefd is, strekt zich uit over zes verschillende epochen: de 19de-eeuw, de jaren '20, de jaren '70, de vroege nillies, de 22ste eeuw en tenslotte een post-apocalyptische wereld, in locaties zoals de Stille Oceaan, België, de Amerikaanse Westkust en Korea.
Aanrader, want: Niet alleen imiteert Mitchell feilloos de stijl van de (historische) periodes waarin sommige deelverhalen zijn geplaatst, de unieke structuur zorgt ervoor dat tegen het einde resolutie na resolutie volgt, vaak op een dramatische en emotioneel aangrijpende manier. Dat de Wachowski's en Tom Tykwer dit wisten te verfilmen is een wonder.
Afrader, want: Het boek komt wat traag op gang en kauwt zich eerst een weg door twee vandaag iets minder geliefde genres (dagboeken en briefromans).
Aanbevolen voor: Iedereen.

Het ruikt hier naar mest

Auteur: Heinrich Mann

Titel: De blauwe engel (oorspr. “Professor Unrat”)
Taal: Nederlands (vertaald uit het Duits)
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1905
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Gemeentelijk leraar Raat (“Metz” in het Nederlands) is een gefrustreerde, kleinburgerlijke schoolfrik en het mikpunt van spot van iedereen, in het bijzonder een trio ondernemende studenten. Hij achtervolgt zijn vermeende vijanden tot in de nachtclub De blauwe engel, waar hij smoorverliefd wordt op een cynische danseres.
Aanrader, want: Sommige passages waarin de leraar in al zijn benepenheid volkomen uitgebeend wordt, zijn nog steeds erg raak en typerend voor de eeuwige vijanden van alles wat buiten de strengconservatieve norm gaat.
Afrader, want: Naast het feit dat dit een vrij slechte vertaling was (geen idee waarom men met Metz-mest een nieuwe woordspeling moest introduceren terwijl je raad-onraad kan gebruiken), rammelt de plot soms wat en is Metz’ belangrijkste tegenstander, Lohmann, te weinig een boeiend tegengewicht, waarin de auteur vooral zichzelf leek te leggen. En dat stoort.
Aanbevolen voor: Wie het boek wil lezen dat de film met Marlène Dietrich geïnspireerd heeft. Anders is de origineel Duitse versie allicht beter.

Een mottige slavenprins

Auteur: Aphra Behn

Titel: Oroonoko
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1688
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Een trotse, jonge West-Afrikaanse prins wordt gevangen genomen en als slaaf nadat hij denkt dat zijn grote liefde dood is. In Suriname (toen nog een Engelse kolonie) ontdekt hij echter dat zij daar eveneens als slaaf een bestaan leidt. Al snel neemt Oroonoko de leiding over de slaven op zich en brengt hij hen tot een opstand. Die opstand wordt neergeslagen en zowel Oroonoko als zijn geliefde worden geëxecuteerd.
Aanrader, want: Niet alleen is ‘Oroonoko’ één van de eerste romans in de geschiedenis, hij is ook van de hand van een vrouw, wat in de 17de eeuw een unicum was. Bovendien is het verhaal ook kritisch voor de beestachtige behandeling die slaven ondergingen in de Nieuwe Wereld.
Afrader, want: Tja, ‘Oronooko’ is, los van het archaïsche Engels, niet erg goed geschreven, met vreemde perspectiefwissels en soms houterige actiesequensen die verschrompelen bij welbespraaktere voorgangers in de Engelse literaire wereld. Je kan je ook niet van de indruk ontdoen dat Behn ondanks alles de zwarte medemens toch bekijkt door een lens van blanke superioriteit en stereotypering.
Aanbevolen voor: Wie de tijd heeft om een historisch werk te lezen. Verder lees je best de samenvatting.