Boosaardigheid op het boerenerf

Auteur: Hugo Claus

Titel: De metsiers
Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1950
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: cadeau van een vriend
Synopsis: Een boerendorp zit met allerlei donkere persoonlijke geheimen vlak na Wereldoorlog II. Verraad, abortus, incest, mentale handicaps en bijzonder virulent geroddel vormen de potpourri aan thema’s.
Aanrader, want: Dit is Claus’ romandebuut (hij was 19 toen hij het schreef) en al bijzonder goed geschreven. Het meervoudige vertelperspectief helpt mee de plot stukje bij beetje te onthullen en toch nog genoeg over te laten aan de verbeelding. Ook de personages zijn op een bijna Buyssiaanse wijze overtuigend neergezet.
Afrader, want: Je kan je mogelijk ergeren aan het feit dat Claus hier nogal duidelijk de mosterd gehaald heeft bij Faulkner, of je las liever meer over de oorlog zelf, die eigenlijk zelden vermeld wordt.
Aanbevolen voor: Zowel Claus-liefhebbers als Claus-bashers zouden dit moeten lezen, omdat het toont wat hij toen al in zijn mars had.

Met de cowboyhoed door Duitsland

Auteur: Eric T. Hansen

Titel: Deutschland-Quiz
Taal: Duits
Categorie: Non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2007
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Hansen stelt een hele hoop vragen over Duitsland die niet alleen buitenlanders maar ook Duitsers zelf bezighouden, zoals “is de witte pens een Duitse uitvinding?”, “zijn de nazi’s of de Oost-Duitse communisten er het makkelijkst vanaf gekomen na het einde van het regime?” of “zullen Duitsers ooit uitsterven?”
Wat ik geleerd heb: Dat Duitsland enorm gefascineerd is door indianen, iets wat ik helemaal niet wist. Verder ook een massa weetjes over moderne Duitse cultuur en geschiedenis.
Aanrader, want: In toegankelijk Duits loodst Hansen de lezer door een pak thema’s, waarbij hij alles benadert met een milde vorm van humor, evenwel zonder ook heikele punten uit de weg te gaan.
Afrader, want: Sommige thema’s worden nogal oppervlakkig verkend, en ondanks alles is het boek toch nog het meest gericht op Duitsers zelf als publiek.
Aanbevolen voor: Iedereen die graag op ontspannende wijze wat meer te weten wil komen over de Duitse identiteit voorbij de gewone basisfeiten.

Schotse dwergen

Auteur: Terry Pratchett

Titel: The Wee Free Men
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 2003
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen voor mijn verjaardag
Synopsis: Een jong meisje ontdekt dat ze een heks is, en moet strijden tegen een overjaarse MILF om haar irritante kleine broertje terug te krijgen uit een droomwereld. Daarbij wordt ze bijgestaan door een legioen blauwgeverfde kabouterachtigen, die zichzelf de Mac Nac Feegles of "wee free men" noemen.
Wat ik geleerd heb: Dwergen en kabouters, in gelijk welke hoedanigheid, spreken altijd, maar dan ook altijd Schots Engels.
Op naar Discworld, want: Pratchett schrijft vlot en onderhoudend, en ook al is het een boek dat meer bedoeld is voor kinderen, toch heb je niet echt het gevoel dat je tijd aan het verliezen bent.
Berg die toverstaf maar al op, want: Erg meeslepend of aangrijpend wordt het nooit, en je kan ondanks de geestige trouvailles met het traditionele fantasy-materiaal toch niet spreken van een baanbrekend boek.
Aanbevolen voor: Mensen die graag eens ontspannende, onnozele fantasy lezen.

Die vreselijke nozems toch

Auteur: Pieter Aspe

Titel: Grof wild
Taal: Nederlands
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 1998
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen naar aanleiding van een actie van de NMBS
Synopsis: Een koppel midlifers plant een week in een chalet in de Ardennen, met randanimatie van een bende bikers die de vrouw ingehuurd heeft om haar man wat avontuurlijker te maken. De bikers hebben echter andere opdrachten gekregen van ’s mans zakenvennoot.
Wat ik geleerd heb: Dat zelfs mijn beste onbevooroodeeldheid me er niet van kon weerhouden Grof wild een stinker van een tekst te vinden.
Reserveer je chalet, want: Je wil je er eindelijk van vergewissen of het waar is dat Aspe niet goed schrijft.
Liever een zeevakantie, want: Je hebt geen tijd om enkele uren door te brengen met een al bij al houterig geschreven verhaal dat haast ontploft van de clichés en hier en daar een geforceerde verwijzing voor de meerwaardezoeker bevat.
Aanbevolen voor: Wel, niemand.

Liefdeloze mensen in trenchcoats

Auteur: Paul Auster

Titel: De New York trilogie (The New York Trilogy)
Taal: Nederlands (oorspronkelijk Engels)
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 1987
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gewonnen op een tombola
Synopsis: Drie verhalen in New York waarin telkens een fundamenteel eenzaam personage langzamerhand geobsedeerd raakt door een zoektocht naar verborgen identiteiten en verhalen. Austers universum is niet een waar je vrolijk van wordt. Het is voor één keer niet het wereldleed, oorlog, corruptie of het homo homini lupus dat voor deze conclusie zorgt, maar eerder dieppersoonlijke karaktergebreken van zijn personages die ongezonde nieuwsgierigheid verkiezen boven een kans op geluk.
Wat ik geleerd heb: Paul Auster is een groot schrijver, omdat hij er in slaagt een ultiem postmodern werk neer te zetten dat op geen enkel moment arrogant of elitair overkomt. Ondanks de vrij eenvoudige verhaalstof blijft het boek tot op het laatste moment een onverbiddelijke pageturner.
Zet je fedora maar al op, want: Je wordt graag verrast door breinbrekers en plotmatige trouvailles, je gaat graag op in de sfeer van het New York waar stoom uit de trottoirs opstijgt en mensen nooit zijn wat ze lijken.
Deze laatste opdracht aanvaard je niet, want: Je bent niet klaar om mee af te dalen in de bittere monomanie van Austers personages, of je zal niet voorbij het iets zwakkere tweede verhaal raken.
Aanbevolen voor: Lezers die postmoderne literatuur graag een tweede kans willen geven, en liefhebbers van David Lynch.

In de negerij anno 1960

Auteur: Jef Geeraerts

Titel: Ik ben maar een neger
Taal: Nederlands
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 1962
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: cadeau gekregen
Synopsis: Dokter Matsombo, een évolué, verkast naar een dorpje in Congo met een grote hoeveelheid gestolen medicijnen vlak na de onafhankelijkheid. Hij maakt er grote sier als mooie jonge halfgod onder de dorpelingen, maar donderwolken van politieke instabiliteit pakken zich al gauw samen boven zijn zorgeloze bestaan. Matsombo heeft smetvrees en kijkt neer op zowel de onbeschaafde dorpelingen als de arrogante blanken.
Wat ik geleerd heb: De situatie in Congo anno 1960 was reeds precair, en het verhaal is nog altijd verbijsterend relevant voor de hedendaagse toestand waarin het land verkeert. Veel authentiek Congolese, rijke uitdrukkingen. Zwarte vrouwen zijn complexe roofdieren en prooien tegelijkertijd.
Word snel zelf een évolué, want: Het is nog steeds schrijnend hoe weinig Belgen weten over Congolezen en het koloniale verleden. In het beperkte tekstvolume worden enorm veel vragen en tegenstellingen opgeroepen waar de gemiddelde lezer anders niet snel aan zou denken.
Nog liever malaria, want: Je bent reeds een expert wat Congo betreft, of je bent een onherroepelijke racist of koloniale apologeet. Ook de soms iets te lang uitgesponnen repetitieve dialogen kunnen wel eens op de zenuwen werken.
Aanbevolen voor: Iedereen die een introductie wenst tot het leven in Congo vlak na de dekolonisatie.

Revolutie met bombastische trom

Auteur: Jef Geeraerts

Titel: De zeven doeken der schepping
Taal: Nederlands
Categorie: Drama
Jaar van eerste uitgave: 1966
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: uitgeleend door een vriend
Synopsis: Een beschrijving, met zeer nauwkeurige regie-aanwijzingen, van de extreem burgerlijke, zelfgenoegzame maatschappij die over de loop van zeven akten in een extreemlinkse revolutie terechtkomt. Centraal staat een schilder, die in geen van beide maatschappijen thuishoort en door beide vanwege zijn libertijnse levensstijl uitgespuwd wordt. Vormelijk een drama, maar nooit echt bedoeld om opgevoerd te worden.
Wat ik geleerd heb: Dat men in Vlaanderen enkele decennia achterop kwam als het op de verhaalstof van George Orwells Animal farm aankwam.
Dit moet je lezen, want: Je houdt wel van een cynische verteller, en groteske spot met allerlei machtsinstanties gaat erin als zoete koek.
Laat maar extreem links liggen, want: Je hebt het niet zo voor het uiterst theatrale, karikaturale aspect van een maatschappijkritiek die zich met heel veel lawaai presenteert, maar eigenlijk niet vernieuwend is.
Aanbevolen voor: Beginnende lezers die lange zwarte coltruien dragen en naar jazz luisteren.

De kleine korporaal met duivelswenkbrauwen

Auteur: Nicolas Sarkozy

Titel: Getuigenis (Temoignage)
Taal: Nederlands (oorspronkelijk Frans)
Categorie: Non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2008
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: uitgeleend door een vriend
Synopsis: Nicolas Sarkozy zet zijn politieke ideëen uiteen, doorspekt met anekdotes. Oorspronkelijke versie geschreven in volle campagnestrijd, en later aangevuld met enkele nota’s na zijn verkiezing tot president. Hij gaat ook in op enkele bekende voorvallen en zijn rivaliteit met Chirac.
Wat ik geleerd heb: Sarkozy is een stuk minder rechts dan men in het buitenland over het algemeen aanneemt, omdat het Franse politieke spectrum op zich al erg links is. Op papier komt hij helder en praktisch over, maar soms voel je dat hij wel kort door de bocht gaat. Het blijft natuurlijk propaganda.
Dit moet je lezen, want: Je wil meer weten over de politieke ideëen van de Franse president, toen hij nog geen president was. Je wil ook eens een boek van een politicus lezen waarin hij het heeft over concrete beleidsmaatregelen die niet krampachtig het centrum of de vaagheid opzoeken.
Laat maar links liggen, want: Politiek interesseert je niet, laat staan de Franse.
Aanbevolen voor: Nieuwsgierige zielen met een francofiel trekje, of politieke beesten met belangstelling voor het buitenland.

De groten der versregels

Auteur: Hugo Brems (samensteller)

Titel: Dichters van deze tijd
Taal: Nederlands
Categorie: poëzie
Jaar van eerste uitgave: 1994
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekregen als cadeau
Synopsis: Selectie gedichten van Nederlandstalige dichters die geboren werden tussen 1905 en 1966. Alle grote namen zijn vertegenwoordigd, en ook enkele grotere prozanamen die zich af en toe eens aan poëzie waagden.
Aanrader, want: Wie zijn klassiekers wil bijspijkeren maar geen zin heeft aparte bundels te gaan kopen of de tijd niet wil nemen te kijken welke bundel of welk verzameld werk de moeite is, zal hier absoluut niet bedrogen uitkomen. Bovendien is een staalkaart van 20ste-eeuwse Nederlandstalige poëzie op zich al een boeiend en eclectisch gegeven aan stijlen, thema’s en taalvormen.
Afrader, want: Sommige oudere dichters komen nu echt oubollig en gezwollen over. Bovendien is de aanwezigheid van sommige prozaschrijvers licht vervelend (ik kijk naar jou, Lanoye). In een poging om relatief evenwichtig te zijn, is het soms ook jammer dat er niet gewerkt werd naar soortelijk gewicht of blijvende impact van de dichter.
Aanbevolen voor: Iedereen die kennis wil maken met een brede greep uit de betere en beste Nederlandstalige dichtregels van 1920 tot ongeveer 1990 en niet per se z'n toevlucht wil nemen tot die goddelijke misantroop Komrij.