Professionele dronkaards

Auteur: Marnix Gijsen

Titel: De kroeg van groot verdriet
Taal: Nederlands
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1972
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend van een vriend
Synopsis: Een naamloze VN-diplomaat gaat elke avond naar dezelfde bar in New York om daar een vrouw te proberen vergeten. De stamgasten, het merendeel Europeanen, zijn allemaal getekend door oorlogservaringen, verlies en leed. Langzaamaan glijdt het hoofdpersonage af in alcoholisme.
Nog een pintje, want: Ondanks de deprimerende plot en de droevige titel leest ‘De kroeg van groot verdriet’ erg vlot weg. Gijsen heeft een precieze stijl die naar het hart van de zaak gaat, en verspilt geen tijd met larmoyante bespiegelingen. De eerste vijf hoofdstukken zijn van topkwaliteit en schetsen erg sfeervol het vreemd-familiaire van gestrande Europeanen in een Amerika dat blaakt van zelfvertrouwen en levenslust.
Naar de ontwenningskliniek, want: Het boek verliest veel vaart als het hoofdpersonage zijn eigen scheiding van zijn vrouw toelicht. Ondanks zijn lippendienst aan enkele sociale kwesties kleeft er aan het boek bovendien ook een nogal misogyn tintje waar ik niet van moest weten.
Aanbevolen voor: Iedereen die Gijsen al lang vergeten was. In zijn eigen tijd werd hij druk gelezen, maar met zijn dood verdween ook de belangstelling in zijn werk. Onterecht.

Foute, weinig geestige feiten

Auteur: J. Lloyd en J. Mitchinson (met voorwoord van Stephen Fry)

Titel: Het grote boek van foute feiten
Taal: Nederlands (vertaald uit het Engels)
Categorie: non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2011
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: cadeau gegeven
Synopsis: Gebaseerd op de BBC-quiz QI, waaruit bleek dat veel algemeen aanvaarde volkswijsheden en voor de hand liggende ‘feiten’ helemaal onjuist zijn. De onderwerpen gaan van astronomie tot zoölogie.
Ah, want: Het is best een leerzaam boekje die je zal afhelpen van een aantal clichébeelden. Afhankelijk van je achtergrondkennis is de ene verrassing al groter dan de andere, en elk stukje is kort genoeg om hapklaar te gaan lezen.
... oh, want: Ik had wat meer geestigheid verwacht, maar behalve de zeldzame glimlach die het ontlokt is dit best een droog en saai geschreven ding. Bovendien staan er een aantal merkwaardige fouten in, zoals onder andere het begin van Napoleons regime dat in 1789 geplaatst wordt.
Aanbevolen voor: Mensen die Wikipedia of snopes.com niet kennen.

Oneindig exploderen

Auteur: Willem M. Roggeman

Titel: Gedichten 1950-1970.
Taal: Nederlands
Categorie: poëzie
Jaar van eerste uitgave: 1972
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Pflichtlektüre via een vriend
Synopsis: Bloemlezing van de poëzie van (voornamelijk) literair criticus Willem M. Roggeman, dezer dagen een notoire onbekende in de huidige poëziescène.
Aanrader, want: ’t Is eens wat anders? In zijn beginperiode slaagt Roggeman erin enkele fascinerende beelden en verzen aaneen te rijgen die gerust naast die van zijn tijdgenoten kunnen staan, en op het einde lezen zijn gedichten ook weer wat beter, als van iemand die zich van veel dingen bevrijd weet.
Afrader, want: De inleiding is slecht geschreven en doet oubollig aan, met bloemrijke analyses die kant noch wal raken. Roggeman valt erg vaak in herhaling met zijn beeldspraak, schrapte soms niet voldoende in overbodige of gezochte metaforen en lijkt zich soms te verliezen in een pseudohermetiek die mossel noch vis is. Bovendien, wat hij schreef, schreven andere dichters ook beter. Tja.
Aanbevolen voor: Lezers die willen kunnen zeggen dat ze Roggeman gelezen hebben?

La Wallonie pour les nuls

Auteur: Christophe Deborsu

Titel: Dag Vlaanderen! Hoe Walen écht leven en denken.
Taal: Nederlands
Categorie: non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2011
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: cadeau gekregen
Synopsis: De langzamerhand ‘BW’ Deborsu gidst de lezer door zijn eigen leven en probeert een korte, anekdotische geschiedenis te schetsen van Wallonië en zijn bevolking. Er komt onvermijdelijk ook veel politiek bij kijken, en een scheut sociologie.
Enchanté, want: De kaderstukjes zijn amusant, en hier en daar zal de gemiddelde Vlaming zeker iets bijleren over Wallonië en de Walen. Bovendien doet Deborsu zijn uiterste best om de Vlaamse lezer te charmeren zonder daarom dubbel achterover te gaan plooien.
Ah non, want: Mentaliteiten gaan bespreken is een heikele zaak, en had ik het idee dat Deborsu wat onderschatte hoe hard de Vlaamse beweging historisch geboycot werd door zowel Walen als verfranste Vlamingen en Brusselaars.
Aanbevolen voor: Mensen met een open blik die geen lijvig, wetenschappelijk werk verwachten.

Een beledigende atlas

Auteur: Scott Dikkers (hoofdredacteur)

Titel: Our Dumb World
Taal: Engels
Categorie: atlas
Jaar van eerste uitgave: 2007
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: cadeau gekregen
Synopsis: Het magnum opus van de satirische nieuwsdienst The Onion, in de vorm van een atlas. Elk land heeft een eigen lemma, netjes onderverdeeld per continent, met veel kaarten en demografische wetenswaardigheden. In de beste The Onion-traditie is alles verzonnen, en een slim samenspel van satire, overdrijving, absurditeit en spelen met perceptie.
Aanrader, want: De subtitels bij sommige landen alleen al zijn brutaal komisch. Bij de Republiek Congo staat er bijvoorbeeld “Hey, at least we’re not the Democratic Republic of Congo”, of Frankrijks hoogste punt wordt omschreven als iemand die arrogant met z’n neus in de wind staat. Zelfs over kleinere of minder bekende landen slaagt The Onion erin gevat en geestig te blijven (bijvoorbeeld over Vaticaanstad: "Catholic Disneyland").
Afrader, want: Het stukje over België stelt een beetje teleur, het moet gezegd. Omdat de atlas intussen al van 2007 dateert, zijn er in de recente geschiedenis ook enkele gemiste kansen die niet hun weerslag vinden in de atlas, zoals de kernramp in Japan of het ontstaan van Zuid-Soedan.
Aanbevolen voor: Iedereen met een voldoende begrip van de wereldpolitiek, Engelse idiomen, trivia en een gevoel voor humor.

Übermensch in de woestijn

Auteur: Frank Herbert

Titel: Dune
Taal: Engels
Categorie: proza
Jaar van eerste uitgave: 1965
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Het adellijke huis Atreides neemt bezit van de belangrijke woestijnplaneet Arrakis maar wordt in verbanning gedwongen door hun rivalen van het huis Harkkonen. Zoon en erfgenaam Paul Atreides ontpopt zich tot vrijheidsstrijder, guerilleiro en religieus profeet onder de inboorlingen van de bijzonder harde woestijnwereld.
Aanrader, want: Herbert speelt voortdurend met een amalgaam aan verwijzingen naar ‘oudere’ culturen, talen en religieuze gebruiken die bijeen zijn gekomen in een stomende smeltkroes. Hij legt ook glashelder een planeet uit als één alomvattend, interdependent ecologisch systeem, en schetst en passant nog eens de geboorte van een nieuw soort messias voor die tijd. Parallellen met erg veel politieke en sociale gebeurtenissen van de laatste decennia zijn legio en liggen er tezelfdertijd niet al te dik op omdat het verhaal niet buigt voor postmoderne ironie.
Afrader, want: Het einde van het verhaal stelt een beetje teleur en voelt niet erg bevredigend of plausibel aan.
Aanbevolen voor: Ook wie niet houdt van science fiction of steeds terugdenkt aan David Lynch’ afgrijselijke verfilming (met Sting!), zal een grote, intellectuele kluif aan dit boek hebben, of gewoon kunnen genieten van de onbeschaamd spannende avonturen van de verbannen Atreides-erfgenaam.