Rot Amerika

Auteur: E.L. Doctorow
Titel: The Book of Daniel
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1971
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: Daniel Isaacsson is de zoon van een koppel arme, intellectuele Joden die tijdens het McCarthyisme in de jaren '50 op (vermoedelijk onjuiste) basis voor communistische spionage werden veroordeeld en geëxecuteerd. Het boek springt van flashbacks naar het heden, als Daniel een cynische hippie is die bij het protest betrokken is tegen de Vietnam-oorlog. Het verhaal is voor een stuk op waargebeurde feiten gebaseerd.
Aanrader, want: E.L. Doctorow schreef een voorbeeld van hoe postmodernisme boeiend kan zijn zonder aan verhalende kracht in te boeten. Naast een leger aan verwijzingen die doorheen het boek geweven zijn, heeft het een emotionele kern die de lezer van medeleven met de jonge Daniel en zijn zusje tot afkeer voor de volwassen Daniel en hoe hij zijn jonge vrouw behandelt gevoerd en weer terug, net zoals Daniel voortdurend tussen een afstandelijk derde-persoonsperspectief en een ik-perspectief wisselt, alsof hij zelf de hele tijd buiten zichzelf (en de vierde muur) probeert te stappen.
Afrader, want: De perspectiefwissels kosten tijd om te bevatten en lijken niet altijd even nodig.
Aanbevolen voor: Wie toe is aan iets gecompliceerder werk en geboeid wordt door Amerikaanse moderne geschiedenis. Interesse in pure literatuur helpt ook.

Vuurtoren van Babel

Auteur: Virginia Woolf
Titel: To The Lighthouse
Taal: Engels
Categorie: fictie
Jaar van eerste uitgave: 1927
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend
Synopsis: De familie Ramsay en haar bredere vriendenkring komt samen op vakantie op het eiland Skye. In het eerste deel vindt dit plaats in volle chaos voor Wereldoorlog I, en in het laatste deel komen de overlevende Ramsays samen om alsnog een boottochtje te ondernemen naar de vuurtoren uit de titel.
Aanrader, want: 'To The Lighthouse' is een modernistische klassieker die op zowat elke gezaghebbende lijst present tekent. Sommige impressies, vooral die over de relatie tussen Mr. en Mrs. Ramsay, zijn bijna voelbaar sterk omdat je als lezer zo direct onder de huid van de personages meegenomen wordt.
Afrader, want: Dit boek(je) was voor mij toch een teleurstelling. Het vergt veel van de lezer door de constant verspringende perspectieven, afgebroken gedachten en veranderingen in gemoedstoestanden, en ik kon me moeilijk van de indruk ontdoen dat Woolf ondanks de compactheid van het boek, veel woorden nodig heeft om dingen te schetsen die nog bondiger hadden gekund. Ik betwijfel ook of het de bedoeling was dat zowel Charles Tansley als Mr. Ramsay zelf aanvankelijk overkomen alsof ze zwaar geestesziek zijn. Naarmate de gevoelens van de personages aan plausibiliteit winnen, verliezen de personages die buiten die focus liggen, compleet aan substantie. Spijtig.
Aanbevolen voor: Die-hard fans van modernisme.

Veelheid in eenzaamheid

Auteur: Menno Wigman
Titel: Mijn naam is legioen
Taal: Nederlands
Categorie: poëzie
Jaar van eerste uitgave: 2012
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: gekocht
Synopsis: Een dichtbundel van Menno Wigman die helemaal in het 'ruime nu' (denk dit en een paar decennia terug) ingebed is.
Aanrader, want: Waar te beginnen? Wigman verstaat de kunst van soepel en hard te schrijven tegelijk: hard en direct in zijn observaties - ook ten opzichte van zijn persona - en soepel in hoe hij ideeën en vormen aan elkaar rijgt. Zijn stem lijkt geheel eigen. Doordat hij drukdoenerij uit de weg gaat, maakt hij zijn werk steeds instapklaar, maar met verschillende lagen die dramatische hints geven naar een onderliggende toestand van spanning. Goedkoop effectbejag is niet aan Wigman besteed, en als hij dat toch al doet, doet hij dat overduidelijk met een reden. Vooral lijkt zijn persona steeds licht verloren, als iemand die nog net een glorietijd heeft meegemaakt van een levensvorm (de communes misschien, of de egotistische seksualiteit van postmoderne dichters), maar nu achterop moet hinken. Paradoxaal genoeg lijkt hij precies daardoor de voorbode van iets nieuw en opwindend, en vindt hij meer aansluiting bij het nu dan pakweg een Nolens, die per definitie vanuit bittere nostalgie dicht en bromt dat het allemaal wel zo geweldig niet was. Wigman kijkt niet achterom, maar wet verduiveld goed in wat voor schaduwen hij werkt.
Afrader, want: Dit zou ik voor geen geld aan iemand afraden.
Aanbevolen voor: Iedereen die een beetje van poëzie houdt.