Uit de mantel geveegd

Auteur: Nikolai Gogolj
Titel: De mantel
Taal: Nederlands (vertaald uit het Russisch)
Categorie: Drama
Jaar van eerste uitgave: 1842
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend van een vriendin
Synopsis: Het leven van een Petersburgse bureaucraat komt op zijn kop te staan na de aankoop van een nieuwe overjas.
We komen allemaal uit Gogoljs overjas, want: Misschien is dit Gogolj op zijn piek - trefzeker, geworteld in zowel de deerniswekkende realiteit van 'kleine mensen' als in onzekere en mistige magie.
Hou je jas maar aan, want: Je leest liever dikke turven.
Aanbevolen voor: Wie Gogolj eens wil lezen maar zich nog niet wil wagen aan zijn chefs d'oeuvre.

Wegrotten in waanzin

Auteur: Nikolai Gogolj
Titel: Het dagboek van een waanzinnige
Taal: Nederlands (vertaald uit het Russisch)
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 1835
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend van een vriendin
Synopsis: Een schlemielige ambtenaar verliest de trappers.
Kroon mij koning van Spanje, want: Gogolj slaagt erin de dunne lijn te bewandelen tussen spot en een psychologische inkijk in de geest van iemand die stuk voor stuk zijn greep verliest op de realiteit. Er hoeft geen tekeningetje bij dat geesteszieken in de 19de eeuw niet bepaald zachtzinnig behandeld werden.
Steek me in het cachot, want: Voor een moderne lezer is het psychische verval van het hoofdpersonage enigszins voorspelbaar.
Aanbevolen voor: Wie nog niet echt klaar is voor de grootmeesters in het psychologische dagboekgenre zoals Dostojevski of Auster.

De antichrist aan de Dnjepr

Auteur: Nikolai Gogolj
Titel: Een vreselijke wraak
Taal: Nederlands (vertaald uit het Russisch)
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 1832
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend van een vriendin
Synopsis: Een trotse kozak komt oog in oog te staan met een boosaardige magiër.
Magisch, want: De onversneden Romantische stijl van dit kortverhaal en de door Gogolj duidelijk erg geliefde Oekraïense landschappen geven dit verhaal een sprookjesachtige luister.
Op de brandstapel, want: De afwikkeling is nogal abrupt.
Aanbevolen voor: Wie zich graag verdiept in een bezielde vertelling vol magie en de typische West- en Centraal-Europese verhalen wat beu is.

De dorpsidioten

Auteur: Nikolai Gogolj
Titel: De revisor
Taal: Nederlands (vertaald uit het Russisch)
Categorie: Drama
Jaar van eerste uitgave: 1836
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend van een vriendin
Synopsis: Een wat ingeslapen stadje in Rusland breekt uit in algemene hysterie over de komst van een vermeende imperiale inspecteur.
Bis, want: In de traditie van klassieke satiristen en komedieschrijvers als Voltaire roept Gogolj levendige, karikaturale stock characters in het leven die op twee eeuwen weinig aan kracht ingeboet hebben.
Boe, want: Erg hoogstaande dramaturgie is dit niet - komedie van deze soort geldt vandaag als nogal boers en meer op de leest geschoeid van een enthousiast amateurgezelschap dan dat het in de smaak zou vallen bij een verfijnd publiek.
Aanbevolen voor: Liefhebbers van zwierige volkse komedie.