Napoleon verslikt zich in borsjt

Auteur: Lev Tolstoj
Titel: Oorlog en vrede
Taal: Nederlands (vertaald uit het Russisch)
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 1869
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Meegenomen bij een weggeefactie n.a.v. een verhuis naar het verre buitenland
Synopsis: Napoleon valt Rusland aan. Russische adellijke families zijn verdeeld.
Da gospodin, want: Tolstoj neemt niet alleen de tijd om diverse opinies en politieke houdingen tegen elkaar uit te spelen in een persoonlijk netwerk van relaties en emoties, hij voegt er ook een stevige klad histriografie aan toe.
Njet doerak, want: Tolstojs mening over het verloop van de geschiedenis is nogal eenzijdig, en tja, hij blijft wel een edelman die vooral schreef over de besognes van andere edelen.
Aanbevolen voor: Liefhebbers van klassiekers

 

Mijn lokale grote oorlog

Auteur: Katrien Arnaut
Titel: Merelbeke in de Grote Oorlog
Taal: Nederlands
Categorie: Non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2014
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: geleend van mijn ouders
Synopsis: Een minutieus overzicht van Merelbeke en haar (toekomstige) deelgemeentes in Wereldoorlog I.
Naar het front, want: Het is een erg compleet boek, puttend uit zeer veel bronmateriaal, met heel veel verhalen die wellicht nooit eerder te boek zijn gesteld.
Desertie, want: De deelgemeenten worden nogal benadeeld in het hele verhaal, al ligt dat ook waarschijnlijk aan (1) een gebrek aan bronnen (2) het feit dat die simpelweg minder inwoners hadden.
Aanbevolen voor: Merelbekenaars tuk op lokale geschiedenis.

 

Rol de guillotine uit

Auteur: Peter Mertens
Titel: Ze zijn ons vergeten
Taal: Nederlands
Categorie: Non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2020
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend van mijn ouders
Synopsis: Een soort mini-vervolg op 'Graailand'.
Vuist omhoog, want: Zelfs in tijden van corona gaat de graaicultuur van de neoliberale elites en hun politieke waterdragers gewoon door. De rijken zijn enkel nog rijker geworden.
Het is maar agitprop, want: Je kan er niet omheen dat, hoe waar het ook is wat Mertens allemaal zegt, het ook een vorm is van politiek opportunisme. En goed is het niet echt geschreven.
Aanbevolen voor: Centrum-links, eigenlijk, zodat het ziet dat hun centrisme verkeerd is?

 

Godverdekke, it's great to be a Belgian

Auteur: Antony Mason
Titel: Dit zijn nou typisch Belgen
Taal: Nederlands (vertaald uit het Engels)
Categorie: Non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 1995
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend van mijn ouders
Synopsis: Een Brit beschrijft de volksaard van de Belg.
I say, old chap, want: Dit boekje is met veel humor geschreven en ook met veel liefde voor België als land. Het toont aan dat Vlamingen, Walen en Brusselaars meer met elkaar gemeen hebben dan ze misschien denken.
We are not amused, want: Op 25 jaar tijd is er wel het één en ander veranderd en sommige observaties voelen anno 2020 als toondoof aan. Bovendien is het vrij duidelijk dat Mason Vlaanderen een stuk minder goed kent dan Wallonië.
Aanbevolen voor: Mensen die een soort 'België voor beginners' nodig hebben en geen zin hebben zich te wurmen door turven als die van Geert Van Istendael of Marc Reynebau.

 

Drama in drama in drama

Auteur: Scott Lynch
Titel: Republic of Thieves
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 2013
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht na aanraden
Synopsis: Locke en Jean worden ingehuurd door hun aartsvijanden om een verkiezing te sturen in de stadstaat Karthain, tegen één van hun voormalige bondgenoten.
Ik stem voor, want: Eindelijk lost de hint die begon in 'The Lies of Locke Lamora' zijn verwachtingen in met de introductie van het personage Sabetha. In sommige spitante dialogen overtreft Lynch zichzelf qua humor en karakterisering. Het derde boek van Lynch' reeks is ook structureel een stuk complexer, zowel op verhalend niveau als op technisch niveau. Op een bepaald moment spelen de personages acteurs die een rol spelen en daar bovenop nog eens een rol daarbuiten.
Tegen, want: Eigenlijk is 'Republic of Thieves' een boek dat twee boeken bevat. Je kan dat structureel clever vinden, maar je kan het ook vervelend vinden. De algemene soort 'post-Latijnse' sfeer van de wereld die Lynch schept, wordt ook wat zwakker en legt hier en daar inconsistenties bloot in zijn talige en culturele ideeën.

Aanbevolen voor: Wie de eerste twee boeken gelezen heeft.

Een bredere wereld

Auteur: Patrick Rothfuss
Titel: The Wise Man's Fear
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 2011
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht op aanraden
Synopsis: Het vervolg op 'The Name of the Wind'. De oude en zich onder een anonieme naam verschuilende tovenaar Kvothe vertelt het verhaal van zijn 'oudere' jeugd en eerste stappen in de magie aan een chroniqueur.
This where the magic happens, want: Waar het eerste deel soms wat bleef steken in een Bildungsroman-achtige fantasy, zijn de locaties, personages en culturen die Rothfuss hier neerzet een stuk diverser en die conflicten leven ook betere plotlijnen, vragen en wendingen op.
Magic doesn't exist, want: Kvothes relatie met Denna is jammer genoeg echt zo weggelopen uit oerclichématige fantasy van 25 jaar voordien.

Aanbevolen voor: Wie het eerste deel goed vond, zal ook weg zijn met het tweede deel.

Yo ho ho, and a bottle of cum

Auteur: Scott Lynch
Titel: Red Seas under Red Skies
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 2008
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht na aanraden
Synopsis: Locke Lamora en zijn partner in crime (letterlijk) Jean Tannen hebben hun zinnen gezet op het fortuin van het casino van Vel Verazzo, maar er komen complicaties en piraten bij.
Yarr, me matey, want: Net als in 'The Lies of Locke Lamora' laat Lynch een genre dat zich leent tot clichés - piraten, een 'heist', een schelmenroman - in zijn alchemievat samenklonteren tot een boek dat de som van de delen overstijgt. Ook goed is dat Lynch zijn focus uitbreidt naar een aantal personages van wie we een even rijke binnenwereld te weten komen als van Locke zelf. Goddank wordt ook seks niet behandeld op ofwel de brute manier als in George R.R. Martins fantasy, noch op een purple prose, blozende-jongelingen-achtiger manier van in sommige andere fantasy.
Bakzeil, want: De afwikkeling van de plot van het tweede boek in de 'Gentlemen Bastards'-reeks is misschien toch te veel wat meer van hetzelfde.

Aanbevolen voor: Wie het eerste deel al goed vond, zal het tweede deel ook prima vinden. Los daarvan denk ik dat het ook zou kunnen functioneren als verhaal op zich, wat altijd een goed kenmerk is.

De vertellende tovenaar

Auteur: Patrick Rothfuss
Titel: The Name of the Wind
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 2007
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht op aanraden
Synopsis: De oude en zich onder een anonieme naam verschuilende tovenaar Kvothe vertelt het verhaal van zijn jeugd en eerste stappen in de magie aan een chroniqueur.
This where the magic happens, want: Rothfuss positioneert zijn Kvothe als een zeer zelfbewuste verteller en houdt de interludiums spannend genoeg om ook die niet als ballast te laten aanvoelen.
Magic doesn't exist, want: Soms is de stijl ronduit melig.

Aanbevolen voor: Liefhebbers van een stevige brok goed vertelde, moderne fantasy.

De dood van de god

Auteur: C.A. Higgins
Titel: Radiate
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 2017
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht
Synopsis: Hoe maak je je spijt goed over mee een revolutie in gang steken die je nu met afgrijzen bekijkt? Hoe kom je op tegen een nieuwe - echte - godheid?
Bow to your new God, want: Het derde deel van de 'Lightless'-trilogie is even ambitieus als het eerste en maakt de slimme beslissing van veel van de actie gelijktijdig te laten plaatsvinden met het tweede deel, maar deze keer vanuit de perspectieven van Mattie en Ivan, die samen met Althea de emotionele kern van de reeks vormen. De homo-romantische vriendschap van beide mannen wordt genuanceerd en complex neergezet, net als het perspectief van de enorm veelzijdige Ivan, die tot dusver een mysterieus personage was waar niemand vat op leek te krijgen.
Verdampt als een zwart gat, want: C.A. Higgins is niet heel goed in world building, wat iedereen buiten adepten van goede oude harde sf waarschijnlijk lastig zal vinden. Op het einde valt het ook wat uit elkaar, alsof ze geen blijf wist met bepaalde ambigue plotlijnen.

Aanbevolen voor: Liefhebbers van harde sf anno 2020.

Bloggen in het lang

Auteur: Vladimir Nabokov
Titel: Lections on Russian Literature
Taal: Engels
Categorie: Non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 1980
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend door een vriend
Synopsis: Van annotaties en uitleg voorziene, op tekst gezette lezingen over Russische literaire grootmeesters door Vladimir Nabokov.
Vrede, want: Nabokov is natuurlijk Nabokov - een extreem erudiete, sterk geöpinieerde schrijver en literatuurkenner.
Oorlog, want: Eerlijk is eerlijk - Nabokov is een kenner, maar geen enorm overtuigende analist. Je moet bovendien ook al heel wat voorkennis hebben om veel van zijn wendingen en ideeën te begrijpen.

Aanbevolen voor: Kenners van zowel Russische literatuur als Nabokov.

Een picareske met veel panache

Auteur: Scott Lynch
Titel: The Lies of Locke Lamora
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 2006
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht na aanraden
Synopsis: Het geslepen diefje Locke Lamora raakt iets te diep betrokken in wat normaal de 'heist' voor hem en zijn bende zelfgenoemde 'Nette Bastaarden' een serieus probleem zou kunnen worden.
Edelstenen, degens en alchemie! want: Lynch heeft een frisse, afgewerkte stijl die zijn personages zeer levendig maakt en de omgeving (denk een fantasieversie van Middellandse Zee-stadstaten in de Renaissance) mee een personage maakt, wat fantastische dingen doet voor de immersie. Zijn Bastaarden hebben bijna de camaraderie van het Genootschap van de Ring, maar dan als cynische en gewiekste dieven. Bovendien zit er gewicht achter hun motivaties en daden. Niets voelt gratuit.
Alchemie bestaat niet, want: Hier en daar draait er een twist door het verhaal die voor een geoefende lezer ofwel al vrij duidelijk aangekondigd was, ofwel eerder een plotelement blijkt dat op het juiste moment de juiste dingen doet gebeuren.

Aanbevolen voor: Toe aan fantasy maar geen 'sword and sorcery'-verhalen en toch ook je buik wat vol van de grimmige wereld van George R.R. Martin? Dan is dit je ding.

De noodzakelijke dood van de revolutie

Auteur: C.A. Higgins
Titel: Supernova
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 2016
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht
Synopsis: Hoe zorg je ervoor dat je niet erger wordt dan het systeem waar je tegen vecht en hoe voed je een onmetelijke artificiële intelligentie op met de emotionele affecten van een peuter?
Gut, gut supergut, want: Al uit 'Lightless', het eerste deel van Higgins' reeks, laat Higgins zich kennen als een uiteindelijk vrij onsentimentele, haast deterministische schrijver die haar sci-fi graag cool en gekoeld geserveerd heeft, zonder dat die in de weg moet staan van een spannend verhaal en een handvol interessante ideeën die je nooit helemaal opgedrongen worden.
Toch niet echt een explosie, want: De mindere aspecten van 'Lightless' - dat sommige personages bijna karikaturaal boosaardig zijn en interpersoonlijke conflicten nauwelijks nuance kennen - zijn in 'Supernova' nog sterker aanwezig. De anticlimaxen zijn wellicht zo bedoeld, maar ze zuigen niet minder het leven weg uit het verhaal.

Aanbevolen voor: Wie na 'Lightless' wil blijven volgen en zich al wil wapenen tegen twee anticlimaxen.

De heilige data komen eraan

Auteur: Yuval Noah Harari
Titel: Homo deus
Taal: Nederlands (vertaald uit het Hebreeuws)
Categorie: Non-fictie
Jaar van eerste uitgave: 2015
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend
Synopsis: Als de religie van de toekomst data is, wat kan die dan brengen?
Resistance is futile, want: Harari's beschrijving van de opkomende religie (eerder levensbeschouwing) gelinkt aan data is zowel interessant als aannemelijk.
Insufficient data, want: Als je 'Sapiens' al gelezen hebt, voelt 'Homo deus' voor drie-vierden aan als een tweede bezoek aan vele andere ideeën die Harari al heeft uitgewerkt. Hij is een academicus die niet doet aan wilde voorspellingen, wat hem siert, maar de horizon van zijn visie voelt toch enigszins beperkt aan.

Aanbevolen voor: Wie 'Sapiens' nog niet gelezen heeft.

De hippie van Möbius

Auteur: Samuel R. Delany
Titel: Dhalgren
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 1974
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Cadeau gekregen
Synopsis: De anonieme 'Kid' zwerft rond door een afgesloten, wat post-apocalyptische stad.
Lions, tigers and scorpions, oh my want: Zonder twijfel is 'Dhalgren' een monumentaal boek, het werk van een eensoortig genie met vele diverse ideeën, indrukken en artistieke inzichten. Zelfs in 2020 zijn veel passages in het boek provocerend. Toch is het niet voor één gat te vangen. De tekst is robuust genoeg om te kunnen lezen als zijn eigen kritiek / kritische handleiding.
Zoek werk, langharig werkschuw tuig, want: 'Dhalgren' is niet alleen zeer verdicht, lang en bevat vele opzettelijk verkeerde richtingaanwijzers, het is soms ook stagnant en soms heel erg een product van zijn tijd (een commentaar op / afrekening met / ode aan de leefwereld van de tegencultuur van de jaren '60). Punt van kritiek: het haast automatische geweld in deze samenleving wordt nogal geminimaliseerd in zijn consequenties.
Aanbevolen voor: Het is een dwars boek dat zeker niet voor iedereen is. Maar ik geloof wel dat als je ervan houdt, je er enorm van zal houden.

De loodzware last van de domheid

Auteur: Daniel Keyes
Titel: Flowers for Algernon
Taal: Engels
Categorie: Fictie
Jaar van eerste uitgave: 1966
Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Cadeau gekregen
Synopsis: Charlie, die een zware intellectuele beperking heeft, krijgt een experimentele behandeling waardoor hij een genie wordt.
Virtuoze quatremain, want: Hoe Keyes de lezer zowel door de (beperkte) gedachten van Charlie als zijn intellectuele krachttoeren later loodst, is zonder meer een huzarenstukje. Daarenboven heeft verhaal ook een solide emotionele kern die nooit weeïg wordt.
Achterlijk, want: Het is geen verhaal dat erg veel vragen beantwoordt maar er wél heel veel oproept, en dat leest niet iedereen graag.
Aanbevolen voor: Wie zijn SF-toetsen graag licht heeft en het menselijke liever ziet primeren boven technopraat.

Tussen tsaar en patser

Auteur: Michel Krielaars

Titel: Het brilletje van Tsjechov 

Taal: Nederlands

Categorie: Non-fictie

Jaar van eerste uitgave: 2012

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend van een vriend

Synopsis: Journalist en Ruslandkenner reist in het spoor van Anton Tsjechov door Rusland.

Laad de pistolen, want: In korte, krachtig geschetste hoofdstukken gaat Krielaars nieuwsgierig door het huidige en het historische Rusland, en passent zijn liefde delend voor Tsjechov en andere Russische schrijvers aan de hand van biografische elementen.

Dan liever TBC, want: Wie liever echt diep duikt in ofwel de geschiedenis ofwel het Russische heden, die zal misschien op zijn honger blijven zitten.

Aanbevolen voor: Iedereen met interesse in het Rusland van nu en toen.

Old Holden

Auteur: J.D. Salinger

Titel: The Catcher in the Rye

Taal: Engels

Categorie: Fictie

Jaar van eerste uitgave: 1951

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend van een broer

Synopsis: Middelbare schoolstudent Holden Caulfield lummelt rond in New York City en omgeving.

Catch if you can, want: Sommige thema's in het boek zijn universeel: redeloos verzet tegen autoriteit en gewoonte, de hypocrisie van het gros van de mensen, en uiteindelijk echte affectie voor mensen die er toe doen.

They see me ryin, they hatin, want: Wellicht is dit een boek dat meer impact heeft als je het leest in je late tienerjaren of vroege twintiger jaren. Caulfield is soms ronduit irritant.

Aanbevolen voor: Liefhebbers van vlot leesbare klassiekers.

Van muizenvanger tot hartendief

Auteur: Chris Dusauchoit

Titel: Katten zoals ze echt zijn 

Taal: Nederlands

Categorie: Non-fictie

Jaar van eerste uitgave: 2019

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend van mijn ouders

Synopsis: Bekende dierenvriend en journalist Dusauchoit loodst de lezer zo'n beetje door de geschiedenis van de kat als huis- en tuindier en bespreekt ook enkele huidige hete hangijzers rond de dieren.

Miauwkes, want: In tegenstelling tot veel andere lectuur over onze favoriete besnorhaarden maakt Dusauchoit er zich niet vanaf met algemeenheden, laat staan pseudowetenschap die kattenliefhebbers eigenlijk al lang allemaal kennen. Je steekt wel degelijk het één en ander op van dit boek, en dat in een vlotte, charmante stijl die zelden openlijk stelling inneemt, bijvoorbeeld rond het thema van katten binnenhouden of niet. Geschiedenis, biologie, sociologie en cultuur passeren allemaal de revue.

Ksst, want: Wie had gehoopt door de titel meer te weten over het specifieke gedrag van poezen tegenover mensen, zal er wat aan zijn voor de moeite, maar een beetje kattenliefhebber wist die dingen toch al.

Aanbevolen voor: Kattenvrienden en vrienden van kattenvrienden.

Cyber Wars 2020

Auteur: Huib Modderkolk

Titel: Het is oorlog, maar niemand die het ziet

Taal: Nederlands

Categorie: Non-fictie

Jaar van eerste uitgave: 2019

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Geleend van mijn ouders

Synopsis: Modderkolk (wàt een oer-Nederlandse naam overigens) neemt de lezer mee door de laatste 20 jaar van steeds dramatischer escalerende spionage- en hackoorlogen tussen het Westen, Rusland, China, Iran en tussen Westerse staten onderling.

Where we are going we don't need roads, want: De titel is geen overdrijving. Het internet is inderdaad een gloeiend heet oorlogsfront tussen diverse grootmachten en middelgrootmachten en bij het grote publiek weet hier (by design) haast niemand van. Modderkolk bezondigt zich nergens aan hysterische voorspellingen en lijkt gedegen, volhardend journalistiek werk afgeleverd te hebben over materie die uit zichzelf niet vlot schrijft.

Trek de stekker uit, want: De vraag is of dit boek het publiek bereikt dat het zou moeten bereiken, maar de auteur is natuurlijk een journalist en geen romancier of een populariserende wetenschapper, dus die kritiek is misschien wat onfair.

Aanbevolen voor: Lezers die een snapshot willen van de laatste 20 jaar op vlak van vijandige, door staten gestuurde internetactiviteiten buiten verspreide, oppervlakkige nieuwsberichten.

Een klein beetje toverdrank

Auteur: Didier Conrad

Titel: De dochter van de veldheer

Taal: Nederlands (vertaald uit het Frans)

Categorie: Comic
Reeks: Asterix

Jaar van eerste uitgave: 2019

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Gekocht

Synopsis: Asterix en Obelix moeten oppassen op de dochter van de gevallen Gallische leider Vercingetorix.

Bij Toutatis, want: Conrad probeert een aantal nieuwe dingen in het Asterix-universum te introduceren die zo uit de kokers van Goscinny en Uderzo hadden kunnen komen, wat niet simpel is aangezien gelijk wie aan een nieuwe Asterix begint te tekenen en te schrijven, voor een loodzware erfenis staat. De plot op zich gaat zich ook niet te buiten aan te nadrukkelijke commentaren op hedendaagse tijden zoals sommige voorgangers, en voelt ook niet als enkel ontworpen voor focusgroepen.

Bard, hang je lier aan de wilgen, want: Dat 'De dochter' niet dezelfde fouten maakt van sommige andere strips uit het post-Goscinny-tijdperk is op zich geen argument pro.

Aanbevolen voor: Wie zich erover heen kan zetten dat de Gouden en Zilveren tijdperken van Asterix al een hele tijd voorbij zijn en hoopt op een minstens degelijke nieuwe uitgave.

Racisme voor kinderen

Auteur: Godfried Bomans en Carol Voges

Titel: De avonturen van Pa Pinkelman

Taal: Nederlands

Categorie: Comic

Jaar van eerste uitgave: 1972

Hoe kwam de tekst in mijn bezit: Via een bevriende schrijver

Synopsis: Een ongehoorzaam, overbeschermd stout jongetje krijgt bezoek van een man met toverkrachten en maakt een reis.

Avontuur ahoi, want: De verstripping van Voges en de teksten van Bomans zijn van een vaak geinige naïviteit en en tezelfdertijd stappen ze volledig mee in een kinderlijke onlogica die de dingen zeer vermakelijk maakt.

Toch maar geen kind uit zijn bed voor lichten, want: Tja, waar te beginnen. De klassieke man-vrouw-rolverdeling en het enorm stereotyperende, soms ronduit racistische karakter van vele passages waren eigenlijk in de jaren '70 al fout, waardoor het hele avontuur meer aanvoelt als iets dat geschreven en gemaakt is in de jaren '50, waar auteurs nog een excuus hadden van onwetendheid, maar zeker Bomans was een diepzinnige intellectueel die beter had moeten weten. Dat vergalt het plezier serieus.

Aanbevolen voor: Wie graag Nederlandse curiosa doorbladert van de stripgeschiedenis.